Gaea Schoeters stelt voor: vijf publicaties op één avond
Terwijl we tijdens het afgelopen anderhalf jaar allemaal thuis zaten en nieuwe hobby’s ontdekten, deed Gaea Schoeters waar ze goed in is: boeken schrijven. Dat resulteerde in maar liefst 5 publicaties: interviews, muziek, poëzie, een kinderverhaal, en een nieuwe roman. Woensdag 30 juni werd dit alles feestelijk voorgesteld in het Museum Dr. Guislain.
Op de uitnodiging van het Poëziecentrum werd vermeld dat het evenement bij mooi weer buiten in de tuin zou plaatsvinden, en bij slecht weer binnen in een aangepaste setting (corona, weet u wel). Om halfelf kreeg ik een mail van de organisatie: slecht weer, het zou dus binnen te doen zijn. “Hopelijk kunnen we na de voorstelling buiten een glas drinken.” (For the record: dat heb ik inderdaad gedaan, maar het was ondertussen bijna tien uur, en de eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat het een beetje frisjes was).
De avond begon verrassend. Op het podium stond naast een pluchen zetel en een paar micro’s ook een piano – ondergetekende was vroeg aanwezig en was getuige van de soundcheck (dezelfde ondergetekende heeft een zwak voor soundchecks als opbouw naar ‘het echte werk’). Een vrouw die zich tijdens de check niet had vertoond sloop naar de piano en speelde een experimenteel werk (dat later geduid werd als een stuk van de componist Pierre Boulez – Boulezzz, zeiden ze, met de z hardop, en dus niet Boulee, zoals ik dacht: weer iets bijgeleerd). Toen ze daarmee klaar was, nam ze verlegen het applaus in ontvangst en haastte ze zich terug naar haar stoel. De presentator van de avond verduidelijkte dat we getuige waren geweest van een uniek evenement: componist Annelies Van Parys had het voor het eerst in twintig jaar nog eens aangedurfd voor een levend publiek op te treden.
Die presentator was de jonge schrijver en theatermaker Rashif El Kaoui. Via de mythe van Heracles en zijn twaalf werken kwam hij uit bij de grootmoeder van Heracles: Gaea, en dus Gaea Schoeters en haar prestatie vijf werken ineens te presenteren. De hele avond door hield El Kaoui de metafoor hardnekkig vol, maar hij deed dat met veel zelfrelativering, waardoor de vondst iets charmants kreeg.
De voorstelling ging van start met een interview met de gevierde schrijfster.
Het eerste boek dat voorgesteld werd was Het einde. Daarin verzamelden Gaea Schoeters en Katrien Steyaert maar liefst 119 interviews met schrijvers uit binnen- en buitenland. El Kaoui vroeg de schrijfster hoe zij zelf tegenover de dood stond en hoe ze zich haar eigen overlijden voorstelde (heel theatraal, zo bleek). Schoeters draaide daarna het scenario om en stelde hem diezelfde vraag, waardoor we meteen een idee kregen van hoe de gesprekken in het boek aangepakt zijn.
Van Het einde was het maar een kleine stap naar het volgende project van Schoeters: Adieu, een cd die de uitkomst is van een reeks poëzieconcerten die ze in de zomer van vorig jaar organiseerde als ‘vaarwelmomenten’. Door de coronaregels konden vele mensen geen afscheid nemen van wie hen ontvallen was. Vanuit de overtuiging dat kunst en literatuur op zo’n moment steun kunnen bieden, werd poëzie voorgedragen en muziek gespeeld.
Pianiste Lies Colman en sopraan Naomi Beeldens (die beiden betrokken waren bij het Adieu-project) speelden vervolgens een muzikaal intermezzo (met een hoog cabaret-gehalte). Ze zouden dat later op de avond nog een paar keer doen, waarbij de toon geleidelijk aan steeds militanter feministisch werd. Na het lied “Raus mit den Männern!”verontschuldigde Rashif El Kaoui zich enigszins toen hij opnieuw het podium opkwam, tot groot jolijt van het (overwegend vrouwelijke) publiek.
Daarop volgde een gesprek tussen Gerda Dendooven en Gaea Schoeters over (N)iets, een boek voor lezers van 9 tot 99, waarin een hond en een kat op zoek gaan naar (n)iets. Gerda Dendooven is geen onbekende voor ons, stadslezers: de illustraties op onze website zijn van haar hand. Bij het boek dat Dendooven en Schoeters samen maakten hoort ook muziek, geschreven door Annelies Van Parys – de avond zou afgesloten worden met een stuk geschreven door Van Parys, gespeeld door Lies Colman.
Na nog een muzikaal intermezzo stapte actrice Joke Devynck het podium op: zij las een fragment uit (N)iets. Het was het eerste moment dat we daadwerkelijk een tekst van Schoeters zelf te horen kregen, maar dat besef ik pas nu ik dit schrijf. Het programma was zo gevarieerd en de hoofdrolspelers hadden zo’n naturel dat de aandacht van de aanwezigen geen moment verslapte.
Toen kwam het boek eraan dat de oorspronkelijke reden was voor mijn aanwezigheid op deze voorstelling: Tiresias, de vertaling door Gaea Schoeters en Johanna Pas van Hold Your Own van poëzie-sensatie Kae Tempest. Hold Your Own vond ik op zijn sterkst toen Tempest de metafoor van Tiresias ten volle inzette – Tiresias was in de Griekse mythologie een blinde ziener, die als man geboren was, vervolgens een vrouw werd, en daarna weer een man: de transgender avant la lettre. Schoeters en Pas opteerden er juist voor om (beurtelings) de gedichten uit de bundel voor te dragen die net niet verwezen naar die mythe. De gedichten die mij dus minder aangesproken hadden. Dat bleek nog altijd het geval, maar tijdens de voordracht kwam de tekst toch al beter over dan op papier.
Tot slot werd Schoeters opnieuw geïnterviewd door El Kaoui, ditmaal over haar jongste roman, Trofee. Die gaat over een succesvolle zakenman die een fervent jager is, en in een Afrikaans land op zoek gaat naar de ultieme jachttrofee. Dat klinkt niet zeer verrassend, maar uit het gesprek bleek dat de roman veel dieper gaat. Na afloop was ik geïntrigeerd en ik heb het boek gekocht. Stadslezer Dirk Lambrecht heeft er in ieder geval een enthousiaste leestip over geschreven: https://www.gentleest.be/leestips/trofee-onthutsende-trofeejacht. Ik ben benieuwd of ik zijn mening deel: het boek ligt al open.
Christophe Madelein
