Interview auteur Dimitri Casteleyn

Dimitri Casteleyn, schrijver van kinderverhalen en poëzie, debuteerde met zijn eerste roman De verjaardag (2013) bij uitgeverij Vrijdag in Antwerpen, een kleinere uitgeverij. De verjaardag was toen een van de best verkopende boeken van Vrijdag, verrassend omdat het een debuut betrof.
Zijn tweede roman Witte warmte (2016) werd uitgegeven door uitgeverij Manteau in Antwerpen.
Sedert 2019 publiceert hij bij uitgeverij Prometheus in Amsterdam. In mei 2023 verscheen zijn nieuwe roman de invasie, die net als zijn vorige roman Het feest (2019) de Top 10 haalde in Vlaanderen.

Met de invasie roept Casteleyn op tot waakzaamheid.

Dimitri Casteleyn is op zijn manier een vreedzaam activist en dat siert hem. De pers had het eerder over het profetische karakter van de boeken van Casteleyn. Hopelijk kan een kernramp bij ons worden vermeden door tijdig het politiek debat bij te sturen. Dat de 50-jaar oude kerncentrales in België onveilig zijn weet elkeen. Doordat hier niet over gesproken wordt, lijkt dit probleem onder de mat geveegd. In zijn boek beschrijft Casteleyn ragfijn de dunne draad tussen klimaatactivisme en klimaatterrorisme.

Hoe geraak je aan de inspiratie van je boeken?
De verjaardag gaat over een professor die een virus in de wereld wil verspreiden omdat ik er echt van overtuigd was dat dit vroeg of laat hier zou gebeuren (kijkt bedachtzaam). Door research ontdekte ik wat er gebeurd was in Azië - 2006 met het SARS- virus. Daar hebben ze toen een enorme verspreiding gehad maar dat is toen in Azië gebleven. De wereld was toen nog niet zo internationaal als vandaag. Men zei me dat ik een grote fantasie had.
Mijn tweede roman Witte warmte, speelt zich af in de wereld van de chips en nanotechnologie omdat ik ervan overtuigd was dat chips heel belangrijk ging worden voor de economie. In 2016 was niemand bezig met chips, als je het erover had dacht men aan een zak chips om op te eten. In 2016 ben ik toen op bedrijfsbezoek geweest bij Imec, indertijd een vrij onbekend bedrijf in Leuven en ondertussen een wereldspeler op vlak van nano-elektronica en digitale technologie. Ook daar zat ik opnieuw juist met mijn voorspellende thematiek.
Het feest is een heel ander boek. Een fictieve thrillerroman dat geen voorspellende waarde heeft. Ik ga hierin terug naar mijn collegetijd en schrijf een fictieverhaal over iets wat ik heb meegemaakt.
Dit boek heeft het heel goed gedaan, meer dan achtduizend exemplaren werden ervan verkocht.
Interessant om weten is dat een boek gelezen wordt door 2,5 personen omdat het wordt uitgeleend binnenin het gezin, aan vrienden, via de uitleendienst van de bibliotheek enzovoort. Wanneer men er twee, drie jaar aan schrijft en beseft dat het boek zo’n 20.000 lezers kon bereiken, doet dat plezier.

De invasie heeft dan wel weer een voorspellende waarde. Het betreft een fictief verhaal, maar alle elementen kunnen, los van elkaar, perfect gebeuren. Zo heb je de drones die op het moment van mijn research in 2019, nog volstrekt nieuw waren. Ondertussen en mede door de oorlog in Oekraïne weet iedereen hoe drones worden ingezet. En dat is volgens mij nog maar het begin. De reportage ‘Sécurité nucléaire. Le grand mensonge’, zoals vermeld op pag. 21 van het boek, werd getoond op Arte en RTBF maar nooit op de Vlaamse televisie. Daarin werd getoond dat het FANC in een rapport schrijft dat onze oudste kerncentrales Doel 1 en 2 en Tihange 1, die gebouwd werden in de jaren zeventig van de vorige eeuw, niet bestand zijn tegen een inslag erger dan een sportvliegtuigje. Wat betekent dat ze dus volstrekt onveilig zijn.

Waarom?
Lees: als daar een vliegtuig tegen vliegt of een pakket drones naartoe gaat en een bommetje dropt dan krijgen we een enorme nucleaire ramp.

De terroristische aanval op Zaventem in maart 2016 betrof een mislukte aanslag die initieel gepland was op onze kerncentrales.

Na het lezen van je boek, Dimitri, ben ik onmiddellijk jodium pillen gaan halen bij de apotheker.
Je kan ze maar best bij u hebben. Ik heb er zelfs in mijn auto liggen, want als je ergens bent met de wagen moet je anders snel naar huis rijden. Zoals het ook in het boek vermeld staat, is een wolk sneller dan een wagen, zonder het over de chaos te hebben.

Je ziet de exodus zo gebeuren.
In het boek is op dat moment Stefanie aan het bevallen en de elektriciteit valt uit. Buiten is het een en al chaos, het personeel van de kliniek verlaat in allerijl hun post om bij hun familie te zijn, anderen willen naar huis om hun jodiumtabletten te halen. Ik dacht, het moment dat het eindelijk gebeurt, krijg je dan de geboorte van Victor, de overwinnaar. Het contrast van iets dat stopt en iets dat begint zit vervat in dit geculmineerd moment.

Zou je hier een vervolg op schrijven? We zitten namelijk in de ban van die familie die de angst ondergaat, Victor wordt geboren. Hoe gaat het verder met hen?
Je zou zelfs Victor als hoofdpersonage kunnen nemen maar dit is niet echt de bedoeling. Sommige lezers vinden het mooi afgerond, anderen vinden dat er een vervolg moet komen. Het ligt aan de lezer. Of verder borduren op de thematiek van het klimaat, in Amerika noemen ze dit CLIFI (Climate Fiction) en dat is iets dat hier nog maar net begint. Fictie rond dit thema zal jammer genoeg meer en meer het geval zijn omdat het nu eenmaal een hot thema is en hot zal blijven.

De groene energie transitie heeft veel zware metalen nodig. Mogen we dit nog groen noemen?
We zitten in een zoekende maatschappij. Je krijgt ook het gepolitiseerde errond, als iedereen een elektrische wagen nodig heeft en iedereen begint te morren, omdat niet iedereen dit kan betalen dan worden wij niet opnieuw verkozen. Je ziet het fenomeen in Engeland trouwens, waar ze hun CO2 neutrale doelstellingen verschuiven van 2030 naar later omdat het te kostelijk is voor de Britse burger. Zo zie je dat de ambities goed zitten, maar de weg ernaar toe is nieuw.

Er lijkt ook een verzoeningspoging in je verhaal te zijn opgenomen waarbij de boodschap luidt om samen te werken, liefst met daden i.p.v. woorden (zie pag. 220), en in plaats van kortzichtigheid en winstbejag in te zetten op duurzaamheid. Wie wens je hiermee te bereiken?
In het boek zie je hoe dun de lijn is tussen klimaatactivisme en klimaatterrorisme en je ziet dat ook binnen de maatschappij. Ik kan, afhankelijk van de leeftijd van de lezer, inschatten hoe zij in dit thema staan. De jonge mensen vinden wat hier gebeurt prima, absoluut te verantwoorden. We moeten handelen, stoppen met praten erover en die noemen dat klimaatactivisme. De ouderen, de 80-plussers die dat lezen zeggen ‘Dat is een terrorist, die weet niet wat hij doet’. Wij zitten er middenin als twijfelgeneratie omdat wij zowel naar boven als naar beneden zitten te kijken. Sommigen zullen dit klimaatactivisme noemen, anderen dan weer klimaatterrorisme. Het is aan de lezer om dit uit te maken.

Zie bijgaande reportage die zowel op AVS in Oost-Vlaanderen als op WTV-Focus in West-Vlaanderen te zien was in hun Journaal (voor samen ca. 500.000 kijkers):
https://www.avs.be/artikels/dimitri-casteleyn-stelt-boek-de-invasie-voor-a86723

Weinig mensen weten dit, maar na onderzoek op de eigenlijke aanslag op Zaventem in 2016, en op mailverkeer te zijn gestoten, blijkt dat de terroristen van plan waren die bommen op de kerncentrales te gooien. De terroristen kwamen te weten dat ze gevolgd werden en dan hebben ze eigenlijk heel snel beslist om al hun bommen mee te nemen en Zaventem als doelwit te kiezen.

Zaventem was erg, maar het had nog veel erger kunnen zijn.
Het mailverkeer wees uit dat ze het hebben en het houden van de directeur van de kerncentrale gevolgd hadden en dat ze perfect wisten wanneer die thuis of op zijn werk was. Dit was nodig om via hem te kunnen binnen geraken in de kerncentrale, misschien door hem te ontvoeren en op die manier hun bommen te doen ontploffen. Godzijdank is dit niet gebeurd, maar we moeten ons hier wel van bewust zijn dat die kerncentrales nog steeds open zijn tot 2025.

België kennende, als ze in 2024 beslissen om ze toch nog vier jaar langer open te houden, het zou de eerste keer niet zijn, dan denk ik ‘in Godsnaam, doe het niet met deze oude kerncentrales want die zijn echt niet beveiligd’.

Ik vroeg onlangs aan een hoofdredacteur van een krant: ‘Waarom doen jullie hier niets mee?’. Het antwoord was: ‘Wij weten dat het niet veilig is, voor ons is dit geen ‘nieuws’ meer’.

Waarom gaan ze ervan uit dat iedereen dat weet? Ik zou het wenselijk vinden dat hieruit een maatschappelijk debat rond zou ontstaan, met als gevolg dat ze zeker sluiten in 2025.

De andere discussie is dan dat er niet genoeg elektriciteit zou zijn omdat die zou uitvallen en de mensen gaan morren. Steeds weer dat zoeken naar evenwicht. Hetzelfde met gas. Twee jaar geleden kwamen we niet aan ons vooropgestelde groene energie quota en toen beslisten ze dat gas ook groene energie was. Het probleem werd hiermee begraven. Nucleaire energie zou de meest veilige energie zijn vanuit het CO2-standpunt. Aan de andere kant, als er een Tsjernobyl gebeurt dan is het de meest onveilige. Zonder over het afval te spreken. Ze steken dat zo diep mogelijk onder de grond. De opmars van zonnepanelen en warmtepompen gaat heel traag.
Veel van die zaken worden trouwens in China gemaakt en dit bestaat uit grondstoffen die niet zo groen zijn.

Mijn boek werd in mei 2023 gepresenteerd in de Minard en ik was er heel blij mee dat niemand minder dan Nic Balthazar het introducerend woordje voor mij heeft gedaan. Wij kennen elkaar inmiddels al meer dan 10 jaar, omdat de klimaat thematiek ons beiden nauw aan het hart ligt.

Maar alles is niet zo zwartgallig natuurlijk. Het boek Feitenkennis van de Zweedse professor Hans Rosling, is een boek waar je zelfs heel vrolijk van wordt. Als je de feiten verzamelt van wat er wereldwijd gaande is dan ga je zien dat het momenteel zelfs veel beter is dan vroeger. We worden namelijk zo geconditioneerd door wat we dagelijks door de media krijgen voorgeschoteld dat we dat als enige waarheid zien. Zo is armoede bijvoorbeeld gigantisch verbeterd buiten vroeger. Bij het klimaat merken we echter dat de CO2-waarde, historisch gezien, nog nooit zo snel gestegen is als vroeger. Dat moeten we dan wel zien.

Media is een sterk gegeven. Met de deep fake media zal het in de toekomst alsmaar moeilijker worden om een leugen van waarheid te onderscheiden. Daarom zullen we uiteindelijk naar de traditionele media terugkeren, omdat we ervan uitgaan dat zij de feiten gaan dubbelchecken.

* * *
Het boek telt 220 heerlijke pagina’s en is nog tot eind oktober ‘23 verkrijgbaar in de rekken van de boekenhandel!

Over de invasie:
“Een spannend stuk leesplezier van een getalenteerd verhalenverteller”, WTV Focus, de tv-zender van West-Vlaanderen
“Spannende thriller die je aan het denken zet”, AVS, de tv-zender van Oost-Vlaanderen
"De invasie is naast een spannend boek, ook een boek over een gezin dat probeert te lijmen wat er te lijmen valt. Dimitri Casteleyn laat wederom zien een begenadigd auteur te zijn.” op Thrillzone.nl

Bedankt Dimitri om ons via deze weg nog eens wakker te schudden.

Ria Martens
Dinsdag 26 september 2023