Geëngageerde sociale fictie

Er verschenen al veel boeken en films over persoons- en gedaanteverwisselingen, waarbij het verband tussen identiteit, uiterlijk en interactie met de omgeving in vraag worden gesteld.

Moshin Hamid gaat nog een stapje verder. Bij hem veranderen alle (behalve één) blanke mensen van huidskleur, ze worden niet enkel donker, maar krijgen ook de lichaamsbouw en typische uiterlijke kenmerken van donkere mensen. Ze worden ook niet allemaal tegelijk donker, waardoor het voor de eerste “gevallen” het meest confronterend wordt.

Anders, de mannelijke hoofdpersoon, is één van de eersten die wakker wordt als man met donkere huidskleur en die niet goed weet hoe daarmee om te gaan. Hij ervaart meteen dat hij zich spontaan anders gaat gedragen en dat de omgeving ook anders met hem omgaat. Hij ervaart dat witte mensen nog veel vooroordelen hebben en dit gaat tot op zekere hoogte ook zijn zelfbeeld bepalen.

De eerste aan wie Anders vertelt wat er is gebeurd is Oona, een vriendin die op dat ogenblik andere zorgen aan haar hoofd heeft. Anders en Oona zijn niet enkel getekend door het donker worden, maar ook rouwen ze om geliefden die recent zijn overleden.

De sfeer in de stad wordt grimmiger. Is er een verschil tussen oud en nieuw bruin, tussen wie zo geboren is en wie het net geworden is? Er ontstaan rellen, stroomonderbrekingen, er worden mensen opgepakt of vermoord …

Met dit boek werkt de auteur een gedachtenexperiment uit. Zet je je eigen vooroordelen opzij als iemand uit je directe omgeving (kind, ouder, vriend) er het slachtoffer van wordt? Hoe belangrijk is het wat andere mensen over ons denken? Laten we ons leven en ons welzijn daardoor niet al te veel bepalen? Anders gaat aanvankelijk op zoek naar wie hij is door de ogen van de anderen.

Racisme, rellen, nakende burgeroorlog, onverdraagzaamheid en vooroordelen zijn inslag en schering in deze roman. En toch zegeviert de liefde, niet enkel tussen partners, maar ook tussen familieleden.

Een roman die tot nadenken stemt, niet zozeer door het verhaal zelf als door het centrale thema: het wakker worden met een ander uiterlijk.