Eh bien voilà, c’est fini! Of niet?

Met De spiegel van ons verdriet levert de Franse auteur Pierre Lemaitre de hekkensluiter af van zijn fameuze 'interbellum'-trilogie. Dit laatste deel speelt zich af in een heel korte periode, namelijk tussen april en juni 1940. De vertaling is van Andreas Dijkzeul.

Parijs staat op stelten; het Duitse leger is blijkbaar in aantocht. In de lichtstad ontstaat een massale uittocht van militairen en inwoners naar het zuiden. Meteen al krijgt de lezer een eerste spannend drama over het hoofd heen gegooid, wanneer Louise Belmont - een van de hoofdpersonages – poedelnaakt en bebloed over de straat stuift. Het begin van een intrigerend en meesterlijk verteld (de schrijver heet niet voor niets Lemaitre!) verhaal. Zelfs het onmogelijke weet hij als een waarheid weer te geven.

“Een paar maanden later zien we hem terug als Désiré Mignard, piloot bij de vliegclub van Evreux. Hij had nog nooit in een vliegtuig gezeten, maar het logboek en de certificaten die hij had laten zien zagen er zeer authentiek uit.”

Niet alleen Louise, maar ook heel wat andere personages van allerhande pluimage eisen je aandacht op. Zo is er bijvoorbeeld monsieur Jules, uitbater van een Parijs café-restaurant. Hij is vooral een vaderfiguur voor Louise; haar beschermengel. Oorlog betekent uiteraard ook een leger en soldaten; je maakt uitgebreid kennis met Gabriel en zijn strijdmakker Raoul. Verder beleef je de avonturen van Désiré; een ‘kameleon’ pur sang, tevens opportunist en avonturier. De gebeurtenissen volgen elkaar razendsnel op. In deze oorlogs- en tevens avonturenroman vermengt Lemaitre de boeiende lotgevallen van zijn geesteskinderen met historische feiten.

“’De mensen,’ besloot ze, ‘hebben wel wat anders aan hun hoofd dan naar de omgeving te kijken, ze zien alleen wat henzelf bezighoudt.’ Monsieur Jules zuchtte gelaten.”

Lemaitre schrikt er niet voor terug, de onbekwame Franse regering en krijgsmacht stevig op de korrel te nemen.
Op een intelligente wijze houdt hij zijn lezers een spiegel voor, terwijl hij het verhaal katapulteert naar onze huidige samenleving. Dit alles zet de schrijver neer in een attractieve en filmische taal, waarbij een portie beeldspraak nooit ver uit de buurt is. De korte hoofdstukken dwingen je steeds tot verder lezen. De belangrijkste karakters werkt hij keurig uit. Het zijn allemaal echte mensen, voornamelijk doodgewone, excentriekeling Désiré niet meegeteld uiteraard. Aan het eind vloeien de diverse verhaallijnen als een fraaie mozaïek samen. De apotheose gaat echter niet bij alle fans in de smaak vallen. Een van de weinige minpunten van de hele trilogie. De epiloog daarentegen is verhelderend en klinkt zelfs licht hoopvol. Deze lezer stelt zich immers de vraag: borrelt er alsnog een vierde boekdeel op in het hoofd van Pierre Lemaitre?

De spiegel van ons verdriet is dan wel het sluitstuk van een drieluik, toch is de roman uitermate geschikt om te lezen als een losstaand deel. Eh bien voilà, c’est fini! Of niet?