Robje en de Ronde - Interview met Robert Janssens
Christel Van Renterghem leerde Robert kennen toen hij na een succesvolle carrière als sportjournalist zijn eerste roman Sukkelaar gepubliceerd had. Toen interviewde ze hem voor Gent Leest. Nog geen jaar later ‘out ‘ hij zich als jeugdschrijver. Opnieuw een reden om hem uit te nodigen voor een gesprek.
Als tachtiger een eerste jeugdboek schrijven. Hoe kom je daarbij?
Het is niet als tachtiger dat ik dit verhaal geschreven heb. Elk jaar ging ik voor Het Laatste Nieuws naar de Ronde van Frankrijk. Ze verwachtten dat ik, als journalist, naast de gewone commentaren ook iets origineels schreef. Ik dacht aan een jeugdrubriek, waarin ik enkele anekdotes vertelde, maar ook een stukje geschiedenis van de Tour erin verwerkte. Dat bleek een enorm succes, misschien omdat we er ook een wedstrijd aan verbonden hadden. Ik had nooit gedacht dat de jeugd het zo interessant zou vinden en zo rijpte het idee om er een boekje van te maken. Ik had al een paar werken over het wielrennen gepubliceerd, maar de uitgever stond niet te springen om dit uit te geven, want dat was iets totaal anders. Ik moest mij wenden tot een specifieke jeugdboekenuitgever. Door het vele werk en het feit dat ik niet wist waar naartoe, is dit manuscript in mijn kast blijven liggen. Ik dacht er niet meer aan, totdat ik Stefaan Van Laere leerde kennen. Hij stond open voor alle mogelijke boeken die hij kon publiceren van Nederlandstalige schrijvers die niet bij de grote uitgeverijen terecht kunnen. Als fervente wielerliefhebber en door het feit dat het boek hem naar zijn jeugd terug katapulteerde, wilde hij het boekje uitgeven.
Is het autobiografisch, of pure fictie?
In hoeverre is fictie, pure fictie? Dat bestaat niet. Ik heb zeker als jonge gast zo’n Ronde van Frankrijk georganiseerd. Dat staat vast. Dat ik in een arm gezin geleefd heb, is niet uitgevonden. Voor de rest heb ik de vrienden in het boek gecreëerd. Dat is niet moeilijk. Ik kijk gewoon rondom mij. De werkelijkheid heb ik serieus overgoten met een fictiesausje.
De avonturen van Robje liggen volledig in de wielerwereld. Wat begrijpelijk is, want ik neem aan dat er voor jou geen geheimen meer bestaan in dit werkveld. Wil je de jeugd warm maken voor het wielrennen?
Eerder voor het lezen. Dat is echt een herinnering aan mijn jeugd, want vanaf de periode rond mijn Plechtige Communie ben ik een enorme fanatieke lezer geworden. Voor mij was het mooiste cadeau altijd een boek. Het grootste deel van die boeken heb ik trouwens nog. Dat zijn werken die meer dan zeventig jaar oud zijn : Pietje Bell, Dik Trom, De Witte, De Baron van Münchhausen. Die laatste ben ik helaas kwijt gespeeld en daar heb ik nog altijd heel veel spijt van. Die boeken werden mooi uitgegeven met een harde kaft. Een boek betekende iets voor mij. Ik wil jongeren doen ervaren hoe plezant het is om het te lezen.
Voor welke leeftijdscategorie is het boek geschreven?
Voor mij is dit een boek dat je kan lezen vanaf 10 jaar tot 100 jaar. Oudere mensen breng ik blijkbaar terug naar het verleden. Zo kunnen ouders en grootouders er ook plezier aan beleven. De uitgever is hoofdredacteur van een tijdschrift van SeniorenNet en ik schrijf daar elke week een cursiefje voor. Dit boek zou ook goed zijn om voor te lezen in een woonzorgcentrum waarbij de ouderen hun herinneringen van vroeger kunnen ophalen.
Het verhaal speelt zich af in de zomer van 1953. Voor jou waarschijnlijk een evidentie, want jij was toen in jouw tienerjaren. Voor de jeugd nu is dit wel een verhaal van heel lang geleden. Was het uit pure nostalgie of wil je de jongeren attent maken op de levenswijze van toen?
Allebei, maar toch met de bedoeling om te laten zien wat wij (ouderen) meemaakten op de leeftijd die de jongeren nu hebben. De jonge gasten hebben absoluut geen benul. Bij het lezen leren ze zo een beetje dat wij niet alles hadden, wat zij nu vanzelfsprekend vinden. Wij waren tevreden met een fiets met onderdelen die van de markt kwamen. Het was niet de oorspronkelijke doelstelling van het boek, maar bij het schrijven is dit er als vanzelf ingeslopen. Misschien denken ze er eens over na.
Hoe ben je op het idee gekomen om het verhaal van Robje samen te laten vallen met de echte geschiedenis van de Ronde van Frankrijk? Ik vind het alleszins schitterend.
Als kind en ook later verslond ik de verhaaltjes over de wielrenners. Ik knipte die uit en maakte er plakboeken van. Door mijn werk wist ik er natuurlijk veel over. De uitgever vond het een goed idee om die stukjes realiteit erin te steken. Het is geen encyclopedie, maar een minimum bijles over hoe de Ronde Van Frankrijk ontstaan is en hoe deze gegroeid is.
Hoe zou jij de jeugd willen motiveren om het boek te lezen?
Ik weet niet hoe je de jongeren van nu moet aansporen om boeken te lezen. Lezen die nog boeken? ( volgens de interviewer ‘jawel’). In hoeverre zijn die er nog door gepassioneerd? Heeft een boek nog een plaats in hun leven naast alles op internet?
Ik heb dat geschreven met veel plezier. Het boek werd uitgegeven met enthousiasme en ik hoop dat het gretig gelezen wordt. ( Tip van de interviewer ‘Robert, ga eens naar de jeugdafdeling van de Krook’).
Achteraan op de flap staat er een Thomas Pips tekening door Leo Buth. Dat brengt mij terug naar mijn kinderjaren. Elke dag tijdens de Ronde leverden mijn vader, zus en ik strijd om de eerste te zijn die de muisjes vond in de tekening. Jammer dat er niet meer tekeningen in het boek staan. Of niet?
Ik heb er eigenlijk niet aan gedacht om tekeningen in het boek te zetten. Voor mij was het evident dat je op een gegeven ogenblik weg stapt van de stripverhalen en naar een echt boek gaat. Daar staan er volgens mijn herinneringen geen illustraties in. Nochtans in De Witte en De Baron van Münchhausen stonden er wel tekeningen in. Ik kon er misschien ook enkele inzetten. Buth was trouwens de enige tekenaar die de houding van wielrenners op hun fiets correct kon tekenen
En de foto’s vooraan op de kaft?
Dat zijn klassieke foto’s uit tijdschriften van vroeger. Op de grote foto poseert de eerste tourwinnaar Maurice Garin met zijn koersfiets. Hij was een Italiaanse schouwveger die in Frankrijk woonde. Het kleine fotootje geeft ook een sfeerbeeld van de Tour in het begin.
Van sportjournalist, over romancier naar jeugdschrijver. Ik ben nu al nieuwsgierig naar je volgend boek. Al aan begonnen?
Ik heb al opnieuw een boek bij de uitgever. Dit gaat over een man die helemaal vereenzaamd achter blijft, maar zich toch goed voelt. Nu ben ik bezig met een roman over een compleet ander onderwerp. Ik heb mij altijd afgevraagd : wat denken kleine kindjes als je tegen hen spreekt? Als een vrouw zwanger is, aait ze over haar buik en praat ze tegen het kleine mensje. Ik vraag me af wat het denkt, hoe het reageert.
Robert, ik merk dat jouw nieuwsgierigheid naar de mens heel veel verrassende wendingen geeft aan jouw literaire carrière. Ik wens je nog heel veel schrijfplezier en laat je fantasie maar stromen. Hartelijk dank.
Christel Van Renterghem
