UITGELEZEN 2.0 XL in DE VOORUIT op 27 mei 2025
Pre-vakantie UITGELEZEN-editie met vijf extra leestips van Admiral Freebee die deze avond te gast is voor de muzikale omlijsting.
HET GOEDE KWAAD van Samanta Schweblin – Meridiaan Uitgevers (2025) – 200 p.
Samanta Schweblin (Argentinië, °1978), woont in Berlijn.
Dalilla: “Ik moest het boek af en toe wegleggen, gewoon om die emoties te verwerken omdat ik wist dat er nog meer van dat zat aan te komen. Mijn lievelingsverhaal was Het oog in de keel, daar heb ik echt bij gehuild. De taal is zeer toegankelijk, en helder. Er staat geen woord teveel.”
Angelo: “Ziekmakend goed volgens Emma Cline op de achterflap van het boek. En dat is het ook! Zes korte verhalen van Samanta
Schweblin die u zullen afschrikken en tegelijkertijd ook aantrekken. Het is van een ontzettend duistere schone schoonheid. Levensbevestigend. Een vitaal boek.”
Ruth: “Ik vergelijk het boek met het meest gevaarlijke ding uit een attractiepark, je durft het niet maar doet het toch, zoals die Baron in de Efteling, dat vreselijke ding dat in de lucht hangt. Je kijkt de diepte in en je zegt oh neen!, maar je gaat er dan toch voluit in, dat is wat deze bundel doet. Het is alsof die vrouw kan zien wat je diepste angsten zijn. Een absolute aanrader!”
Ibe: “Ik heb echt genoten van het boek. Ze legt heel nauwgezet de waanzin van ons dagelijkse routine bloot. Hoe snel iets fout kan gaan. Ze heeft een sterk oog voor familiedynamiek en menselijke verlangens. Echt top! Wat kunnen we daar verder nog over vertellen?” (zaal lacht)
DE LONGDRIJFPROEF van Tore Renberg – Uitgeverij De Bezige Bij (2025) – 592 p.
Tore Renberg (Noorwegen, °1972)
Ruth: “Het is een historische roman. We bevinden ons in 1681 in Leipzig, een spannende periode die de uitlopers van de Middeleeuwen, de aanvang van de Verlichting en het geloof in de Wetenschap omhelst. Centraal staat het verhaal van een jonge vrouw van veertien à vijftien jaar, die terecht staat voor moord op haar zuigeling. De Longdrijfproef verwijst naar de wetenschappelijke methode om te bewijzen dat de baby doodgeboren is en bijgevolg geen slachtoffer van moord kon zijn. Er zitten geen verrassingen in het boek, alles is netjes ingekleurd. Ook vervelende personages.” (zaal lacht)
Dalilla: “Ik was een beetje zenuwachtig om over dit boek te spreken want heb het net uit. Het duurde gewoon lang om het uit te lezen omdat het een vervelend boek is. (zaal lacht) Ik vind het niet goed geschreven. Zat er wel een redacteur op? Het boek mist aan ziel en taligheid, maar het was een goede oefening in volharding.” (zaal lacht)
Ibe: “Het boek is op historische feiten gebaseerd en werpt belangrijke vragen op, ook over ons hedendaags rechtssyseem. De cover vermeldt het verhaal van die jonge vrouw maar verder in het boek komt ze nauwelijks aan het woord. Waanzinnige research en details voor dit boek maar soms niet relevant…”
Angelo: “Zucht … dit boek is een vergissing (zaal lacht), ook heel slecht geschreven. Frustrerend. Ik heb ook niets gevoeld tijdens het lezen van dit boek. Was de auteur te lui? Het boek swingt als een kapotte deur … (de zaal lacht). Zonde van de bomen.” (zaal blijft lachen)
KREKEL van Annet Schaap - Querido (2025) - 416 p.
Annet Schaap (Nederland, °1965)
Ibe: “Annet Schaap, oorspronkelijk een kinderboek illustratrice. Als kind was ik grote fan van haar want zij illustreerde de Hoe overleef ik?-reeks. In 2017 debuteerde zij als kinderboekschrijfster met Lampje dat waanzinnig goed onthaald werd. Krekel speelt zich af in hetzelfde universum als Lampje, dezelfde personages en setting, maar deze keer volgen we de twaalfjarige Eliza en haar broertje Krekel van zes jaar. Ze ontlopen het huis van de rijke vader en de kwaadaardige stiefmoeder want deze laatste heeft namelijk hun vijf grote broers laten aanmonsteren op een
schip en dat schip zou zijn vergaan waarbij de opvarenden en de hele bemanning allemaal verdronken zijn. Eliza gelooft dit niet en neemt haar broertje mee op sleeptouw om de broers terug te vinden. Een avonturenroman in een sprookjesachtige setting.
Waar mijn hart wel van bloedde is, dat een van de cruciale elementen om het goede einde van het boek te bereiken, eruit bestaat dat een meisje haar mond moet houden. Pardon? (zaal lacht) En zij moet truien breien van brandnetels!? Dus clue van het verhaal? Wat moet een vrouw doen in dit leven? Haar bek houden en pijn lijden.” (applaus in de zaal)
Dalilla: “Ik doe meteen een disclaimer omdat ik dit jaar jureer in de Boon Literatuur Prijs voor kinder- en jeugdliteratuur en waar ik vermoed, dit boek daar ook te moeten beoordelen. Wat ik nu vertel is dus niet met de blik van een jurylid. Ik vertel het gewoon als volwassene.
Het is een sprookje, eveneens voor volwassenen als voor kinderen.
Heerlijk taalgebruik! Gigantisch talent. De sfeer die zij kan opwekken dat doet zij meesterlijk. Een episch verhaal, maar, er zijn ook wel een aantal clichés, de stiefmoeder, de sirenes, de bonkige zeeman, de strenge juf enz.
Bij Lampje was dat net iets minder. Mijn kinderen vonden Lampje echt top!”
Ruth: “Ik vond Lampje eigenlijk ook niet zo voor mij. Maar mijn dochter vond het fantastisch. Mijn disclaimer hierbij dus. Ik vond het ook moeilijk dat alles zo ingevuld was. Er is nergens nog ruimte voor de kinderen om zelf nog iets in te verzinnen. We gaan gewoon voor Lampje!”
Ibe: “Ik heb ook een dubbele visie op dit boek. Voor een kinderboek is het heel mooi want de schrijfster neemt kinderen diep serieus en dat vind ik echt waardevol. Het vrouwenbeeld in dit boek is helaas voorbijgestreefd. Alle vrouwen boven de vijftien jaar zijn feeksen in het boek. Het boek noemt Krekel en het gaat over Eliza. Bref, alle vrouwen zijn kut en alle mannen zijn top in dit boek.” (zaal lacht)
Angelo: “Ik ben het met alles eens. (zaal lacht) Ik denk dat Annet Schaap haar kalender op de jaren ’40 staat. Hoe het verhaal wordt aangebracht, de blik op de personages, de thema’s zoals eenzaamheid, verdriet, gemis, etc., allemaal goed, maar er gebeurt zo weinig, er is een soort van miserabilisme aanwezig. Het verkeerde perspectief en een vreemdsoortig tijdsbesef zorgde ervoor dat ik moeilijk empathie kon voelen, terwijl er toch wel veel miserie op die kinderen valt.”
MUZIKALE OMLIJSTING:
Een ontspannend moment van roots-rock met Admiral Freebee, gitaar en mondharmonica.
In een kort interview met Ruth vertelt Admiral Freebee hoe hij zijn boeken kiest en kregen we vijf extra boekentips mee:
“Ik lees graag over mensen die heel dom zijn, heel idioot, ofwel heel slim zijn. Op een marktje vond ik ooit Ik is een ander van Fernando Pessoa. Door dat boekje voel ik me nooit alleen. Verder ga ik graag naar tweedehandszaken en kies ik de boeken voornamelijk door de achterflap te lezen. Als dat zo ontzettend negatief is dat ik ermee moet lachen, dan lees ik het, zo vond ik o.a. het boek Mijn vrienden van Emmanuel Bove. Die man heeft geen vrienden, zijn vrouw verlaat hem, alles is zo negatief, dat vind ik heerlijk! (zaal lacht)
Ook de boeken van Vivian Gornick, Een vrouw apart en de stad, maar vooral Verstrengeld waarin ze twijfelt of ze haar moeder haat of leuk vind. Die twijfel vind ik heel leuk.
Verder Iemand, niemand en honderdduizend van Luigi Pirandello en Het uur van het ware gevoel van Peter Handke. Allemaal heel dunne boekjes, ook dagboeken. Dikke boeken is me nog nooit gelukt, dus daar begin ik niet aan.
Een boek waarin het hoofdpersonage een soort clown is die niets kan, omdat we dat allemaal een beetje zijn (ik toch), spreekt me heel erg aan. Want als iets lukt is het meestal per ongeluk. Je struikelt en dat heeft iets goeds voortgebracht, net zoals in de kunst. Trouwens, het woord ‘kunst’ wil eigenlijk al zeggen dat je het niet kunt. Want als je echt een vliegtuig kunt maken, dan doe je dat. Panamarenko maakt iets dat niet kan vliegen.
Ik onderneem pogingen tot ‘iets’. Een song lukt nooit zoals je hem in je hoofd hebt, er is altijd een idee waar je super enthousiast van wordt waarvan je denkt ‘ik ga de beste CD ooit maken’ en daarna denk je, ik ga er nog ene maken, en nog ene …” (luid applaus in de zaal)
DE VIER SIGNALEMENTEN:
DE RUSTELOZEN van Olga Tokarczuk – De Geus (2018) – 448 p.
Winnaar van The Man Booker International Prize 2018.
Ibe: “Ik heb het in 2019 gelezen en me voorgenomen om het deze zomer te herlezen omdat het een boek is die zich daartoe verleent. Het is een moeilijk boek om te omschrijven, op de achterflap noemen ze het een constellatieroman, een verzameling verhalen over personages, historische figuren die op den dool zijn, in transit zijn, reizende etc. De verhalen samen vormen een poëtische, filosofische bespiegeling wat het betekent om als mens in beweging te zijn. We volgen o.a. een man die op vakantie is,
en waar zowel zijn vrouw als zijn dochter op mysterieuze manier verdwijnen. Hij denkt dan zijn verstand te verliezen. Ook het verhaal van Chopin die kost wat kost het hart van zijn broer van Polen naar Parijs wil smokkelen. Alle verhalen die erin voorkomen zijn beklijvend en dromerig maar toch heel scherp. Het is best heel stevig, veel vlees, maar het kan ook heel grappig zijn. Een citaat uit het boek waarbij ik nog altijd aan denk als ik ergens te laat kom: De tijd moest mij in de gaten houden, niet omgekeerd.” (zaal lacht)
IN EVERY MIRROR SHE’S BLACK van Lolá Ákínmádé Ákerström – Sourcebooks, Inc. (2022) – 432 p.
Dalilla: “Het is een Engelstalig boek, nog niet vertaald naar het Nederlands.
Lola is een zwarte vrouw die in Zweden woont en in een witte omgeving, navigeert. Het is een roman, beetje zoals Amerikanah van Chimamanda Ngozi Adichie, waarin je meeleeft met drie zwarte vrouwen, dus ook wat kosmopolitisch zoals Sex and the City,
maar dan heeft ze je helemaal mee en begin je je te voelen zoals die vrouwen zich voelen. Een echt strandboek! Heel slim gedaan, ook vaak vanuit een black perspectief die ik zelf nog niet eerder heb gelezen. Voor mensen die daarnaar op zoek zijn en de identiteit van black people wat willen uitpluizen vind ik dit boek een ontzettende aanrader!”
PRIMEUR: Dalilla zal zelf ook een boek klaarhebben tegen het eind van dit jaar. Het wordt haar eerste boek in het Engels, een soort gedichtenboek geïllustreerd met zelfgemaakte schilderijtjes, een echt koffietafelboek. Titel van het boek volgt later!
DE ZIENERS van Sulaiman Addonia – Uitgeverij Jurgen Maas (2024) – 160 p.
Angelo: “Een man en een boek waar men niet genoeg kan over praten. Ik kocht het initieel in het Engels, met een andere cover, in een boekhandel in Bloomsbury, waar ik de eerste poëtische openingszin las in het Engels, die ik nu in het Nederlands ga voorlezen: Ik ben geboren uit mijn moeder in Keren, maar werd herboren uit mezelf in London, die lentenacht dat ik Bina-Balozi topte op een bank op Fitzroy Square.
Dit boek is ontzettend geil, je wil er meer van, je wil het begrijpen en proeven. Het boek is bijna één doorlopende alinea en vertelt het verhaal of de clusterfuck aan verhalen van Hannah, een Eritrese vluchtelinge die in London is aangeland. Ze
neemt ons mee doorheen haar verschrikkelijk migratieverhaal en doet daar dingen die ik in taal nog maar zelden heb gezien of gevoeld. Dit boek is behalve geil ook een masterclass in empathie voor het hoofdpersonage en voor de vele hoofdpersonages zoals Hannah. Het is prachtig geschreven en vermenselijkt het vluchtelingenbestaan. Het toont angst die onder je vel kruipt en tegelijkertijd, deels door de schoonheid van de taal ontzettend hoopvol is. Ik zou hier heel lang kunnen over praten maar ik stel voor dat we dit boek allemaal samen lezen! Het beste wat de Belgische letteren op dit moment te bieden hebben.” (de zaal applaudisseert)
WAAR IS HET LAM? van Mustafa Stitou – Uitgeverij De Bezige Bij (2022)– 96 pagina’s.
Ruth: “Zes dagen geleden was ik opeens heel blij want ik was een boek vergeten, namelijk de dichtbundel Waar is het Lam? van Mustafa Stitou. Met deze bundel won hij de prestigieuze Johan Polak Poëzieprijs, een literaire prijs ter waarde van 50.000 euro, die vanaf 2024 jaarlijks wordt uitgereikt aan de auteur van de beste Nederlandstalige dichtbundel, verschenen in de drie voorafgaande jaren.
Dit boek is van 2022. Ik las het toen en was er bijzonder van onder de indruk. Nu het opnieuw opdook dacht ik, verdorie ja, we moeten meer poëzie lezen.
Hele werelden worden aan elkaar gedicht en dat door een man die zo goed kan schrijven, zo slim en gevoelig is, een schat van een man. Hij is van zijn geloof gevallen wat niet makkelijk is, noch in zijn familie, noch in zijn wereld. Je hebt een kamer geërfd waar je niet uit kan komen, zo beschrijft hij het. Als je uit het raam probeert te klimmen groeien er messen uit het kozijn. Je draagt een hoofddoek en je haar valt uit. Dat soort bedenkingen in een spreekwoordelijke poëzietaal soms vier pagina’s lang. Lees meer poëzie!” (de zaal applaudisseert)
DE VOORUITLEZER:
Roderick Six (1979) leest voor uit zijn nieuwste roman In het wit (144 pagina’s). Een feestelijk onthaal ook voor Roderick Six die vandaag zijn verjaardag viert! Happy Birthday to you! (met warm applaus van de zaal)
Achterflap: “Een jonge vrouw reist door een sneeuwlandschap. Ze is op weg naar de buitenwijk waar haar vader woont. In zijn hoofd
sneeuwt het al lang. Terwijl de vlokken rond haar neerdwarrelen, moet ze een hartverscheurende beslissing nemen. Een moeder staart …”
Het boek verschijnt in september 2025 en kan worden gereserveerd bij Prometheus.
ONTDEK DE LEESWERELD VAN
Ibe Rossel, Angelo Tijssens, Ruth Joos, Annet Schaap en Sulaiman Addonia.
De avond wordt afgesloten met een ontladende tombola
waar men de boeken kan winnen die werden voorgesteld.
De besproken boeken worden aangeboden op de aanwezige boekenstand.
Volgende Uitgelezen gaat door op dinsdag 23 september 2025 om 19u30 in DE VOORUIT – Viernulvier
Fijne leesvakantie aan iedereen en tot in september!!
Ria Martens
Foto © Michiel Devijver.
_______________
Uitgelezen is een programma van Behoud de Begeerte en VIERNULVIER in samenwerking met Bibliotheek De Krook, Iedereen Leest en Poëziecentrum.
