Chaja Polak geeft woorden aan wat velen denken maar niet gezegd krijgen

Chaja ­Polak schrijft met Brief in de nacht haar gedachten over Israël en Gaza neer. Chaja is Joods en heeft de respectabele leeftijd van 82 jaar. Toen haar ouders tijdens de 2^de wereldoorlog opgepakt werden kon zij, als kleuter van twee en een half, door het verzet ondergebracht worden bij Nederlandse burgers.

Met het essay Brief in de nacht schrijft Polak over de oorlog in Gaza, een voor auteurs van Joodse afkomst zeer moeilijk thema. Ze start haar essay met een project uit 2019 van twee journalisten, respectievelijk uit Israël en Gaza. Tijdens dit project schreven Gazanen digitale brieven over hun dagelijks bestaan. Die brieven werden vertaald en op een Israëlische website geplaatst. Maar toen begon de oorlog in Gaza. Enkele weken daarna kreeg de journalist uit Gaza het bericht dat zijn hele familie, 23 mensen, was omgekomen. Het project stopte.

Polak legt voortdurend de link tussen de Palestijnse journalist en het oorlogsverleden van haar man, die in de Tweede Wereldoorlog zijn hele familie verloor. Hoe goed zouden ze elkaar begrepen hebben, schrijft ze.

Mijn man en de journalist, hoe goed zouden ze elkaar begrepen hebben. Ze hadden niets aan elkaar hoeven uitleggen, geen woord, geen beeld, ook niet het inslikken van tranen. En woede wellicht.

Polak wijst ook op het belang van het zorgvuldig omspringen met woorden. Ze wijst op de verknoping van de term antisemitisme en kritiek op Israël. Ook de term genocide wil ze in de context van de oorlog niet horen. Wat in Gaza gebeurt is geen genocide. Alles draait om grondgebied en het uitschakelen van Hamas. Dit alles met volledige minachting van de Palestijnse bevolking.

Voor wat in Gaza gaande is beschuldigt de auteur niet alleen Hamas, de extremistische regering-Netanyahu en de kolonisten op de Westelijke Jordaanoever. Maar ze beschuldigt ook de hele wereld die zwijgt wanneer kolonisten land inpalmen en die de andere kant opkijkt wanneer duidelijk is dat de Palestijnen niet goed behandeld worden.

Polak betreurt dat haar familie in Israël geen begrip heeft voor het lijden van de burgerbevolking in Gaza. Hiervoor vindt ze een verklaring in de slechte informatie die de burgers in Israël krijgen. In de media gaat alle aandacht naar de verschrikkelijke gebeurtenissen van 7 oktober en naar gesprekken met familieleden van mensen die toen vermoord zijn. Over Gaza wordt nauwelijks bericht. Bovendien wantrouwt de bevolking de geringe info uit het buitenland of ziet dit als propaganda tegen Israël. Chaja ­Polak is geschokt wanneer ze in een brief van een werknemer aan de universiteit van Haïfa leest dat het overgrote deel van de Israëlisch bevolking geen emotionele ruimte meer heeft om, ondanks hun vrijheid, zelf op zoek te gaan naar wat zich in Gaza afspeelt. Ze betreurt dat hun verdriet hen blind maakt om de andere kant van het bittere verhaal te zien.

Op het einde van haar essay verwijst ze naar een artikel, Foreign Affairs, waarin op wetenschappelijk verantwoorde wijze de extreem wrede aanval van Hamas en de buitenproportionele reactie van Israël geanalyseerd worden. De auteurs van het artikel besluiten dat het vermijden van burgerslachtoffers de beste manier is om terroristen te bevechten. Anders blijft de cyclus van geweld juist meer terroristen kweken. Zij voegt er nog aan toe dat deze cyclus doorbroken moet worden door druk van buitenaf.

Polak schreef een schitterend essay en onderbouwde dit met heel wat opzoekingswerk. Ze geeft woorden aan wat velen denken maar niet gezegd krijgen. Ikzelf incluis.