Een charismatische man vindt een schare fanatieke volgelingen om zijn fantasieën ten koste van alles waar te maken. Een krankzinnig maar toch universeel verhaal.

De Bretoense markies De Rays, een telg uit een verarmd adellijk geslacht en tot dan toe een man van twaalf stielen en dertien ongelukken, ambieert in 1877 koning te worden van een nog te stichten kolonie: “La Nouvelle France”. Hij kiest daarvoor op de kaart een plek uit die hij Port Breton zal noemen, op een eiland dat nu bekend is als Nieuw Ierland. Ondanks het feit dat hij die locatie in het huidige Papoe-Nieuw-Guinea slechts uit een boek van een ontdekkingsreiziger opgediept heeft en er zelf nooit heen zou reizen slaagt de charismatische man er langzamerhand in met behulp van fantasierijke beloftes, utopische droombeelden en een eigen krant tal van investeerders en kolonisten warm voor te maken. Met steun van zijn geldschieters kan hij ondertussen een luxueus leven leiden en er een schare minnaressen op nahouden. Maar de Republikeinse regering in Frankrijk betrouwt de markies niet en werkt hem tegen wat de zaak een politieke dimensie geeft. Hij beweerde het toen veel geplaagde en woelige Frankrijk met zijn kolonie terug groot te willen maken. De geleidelijk aangroeiende kritische tegenstemmen in de pers wuift hij weg als fake nieuws avant la lettre. Door de tegenstand van Frankrijk moest hij met zijn plannen later uitwijken naar andere Europese landen, die na een tijdje al even wantrouwig werden. Desondanks kon de man met behulp van enkele incompetente, ruziemakende en wreedaardige expeditieleiders honderden mensen uit verschillende Europese staten in vier opeenvolgende expedities (1879 - 1882) naar het ‘paradijselijke’ eiland brengen. Maar daar wachtte hen alleen maar ellende: dodelijke tropische ziekten, overvloedige regenval en stormen, slangen en malariamuggen, onvruchtbare grond, honger en een kannibalistische bevolking. Tientallen mensen overleven het niet en de markies wacht in Frankrijk uiteindelijk een ophefmakend proces. Ondanks al zijn verbroken beloftes bleven honderden fanatieke aanhangers hem steunen, zelfs veel ex-kolonisten dachten jaren na hun gebroken droom nog steeds dat enkel zijn medewerkers de schuldigen van zijn mislukte plannen waren. Was de man een idealistische en utopistische fantast, een gek die zijn eigen dromen en leugens geloofde of van meet af aan een geniale oplichter ? Journaliste Eveline Rethmeier wist het na jaren archiefwerk nog niet en laat het oordeel aan u over. De markies en zijn kolonie die nooit bestaan heeft is desondanks een mooi en uitstekend gecomponeerd stukje literaire non-fictie ; de feiten kloppen maar de auteur kleurde de dialogen zelf in.

De markies en zijn kolonie die nooit bestaan heeft is een krankzinnig maar toch universeel verhaal van een charismatische man die geldschieters en een schare fanatieke volgelingen vindt om zijn dromen of oplichterspraktijken ten koste van alles waar te maken. Ook al moet je tegen alle rede en nuchtere tegenstand in je eigen realiteit creëren. Vele ondernemers en politici hebben in de 20^ste en 21^ste dezelfde kunststukjes uitgeprobeerd. U kent ongetwijfeld een zeer recent voorbeeld.