Tijdloos, helaas...

Dit boek(je) bevat een selectie vroeg journalistieke verslagen geschreven door Joseph Roth. Ze zijn opgedeeld in drie hoofdstukken : Reis door Heanzenland (streek tussen Oostenrijk en Hongarije) , Pools-Russische oorlog en Reis door Galicië (historische landstreek op de noordhellingen en het voorland van de Karpaten die tot Polen en Oekraïne behoort). Het beschrijft de enorme gevolgen van oorlog: de immense puinhopen, de brute hertekening van landsgrenzen, bezettingen, barbaarse regimes en de desastreuze gevolgen voor mensen.

Deze verhalen/verslagen zijn helaas tijdloos. De beschrijving van de rouwstoet deed me huiveren. Elke oorlog gaat gepaard met zoveel verminking en leed. Ik moest geen enkele moeite doen (en kon het ook niet tegenhouden) om Oekraïense, Russische, Palestijnse, Israëlische (deze lijst is jammer genoeg zeker niet volledig) soldaten voor me te zien. Verminkt, mankend, kreupel. De foto’s van Syrische vrienden die ik eerder deze zomer te zien kreeg toonden me wat in dit boek wordt beschreven. Vernieling, verwoesting en ontreddering, huizen die geen thuis meer zijn maar één grote hoop pijn. Kapotgeschoten, gebombardeerd of ‘toevallig’ slachtoffer van één of andere raketinslag.

Dit is geen prettig boekje. Het is er één die pijnlijk herinnert aan het feit dat er in 100 jaar niet zoveel is veranderd, krachtig en pakkend geïllustreerd door Koen Broucke. Wat een stijl en kleurgebruik! Sommige illustraties ontroerden me. Ik zou het geweldig vinden mocht ik deze ooit ‘live’ kunnen bekijken.

Ik las dit boekje graag, al moest ik één en ander opzoeken. Hier kan je meer achtergrond over de auteur vinden : https://www.josephrothgenootschap.org

Joseph Roth (1894-1939) was student in Wenen toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak en hij zijn vaderland uit elkaar zag vallen. Als schrijver in het Oostenrijks-Hongaarse leger versloeg hij de krijgsverrichtingen in zijn geboortestreek Galicië, het huidige Oekraïne. Hij werd beroemd met reportages voor Vorwärts en de Frankfurter Zeitung, zoals in 1919 over Heanzenland, de streek tussen Oostenrijk en Hongarije die nu een grensgebied was geworden. Ook trok hij een jaar lang door het conflictgebied van de Pools-Russische grensstreek, waar een stellingenoorlog voortwoedde tussen de Sovjettroepen en de soldaten van de nieuwe Poolse staat. In 1924 keert Roth terug naar zijn Oekraïense heimat. Zijn verslag over de rouwtoet van een oorlogsinvalide is een van de meest aangrijpende stukken uit de journalistieke geschiedenis.