'Leesgroep ‘Gent leest’! - 2de jaargang - Verslag 1 - 'Wees onzichtbaar' van Murat Isik
Eindelijk is het zover: de leesgroep ‘Gent leest!’ mag terug live doorgaan in de Krook! Vol frisse moed en na een minder zonnige zomervakantie, beginnen we met 2 nieuwe leden en helaas ook iemand die voor een dichter bij gelegen leesgroep gekozen heeft of dus in totaal met acht personen aan een nieuw leesjaar.
We hadden ervoor gekozen om tijdens deze zomer een lijvig boek, met name Wees onzichtbaar van Murat Isik, te lezen. Het bleek een echte pageturner te zijn die door iedereen gesmaakt werd en dus ook een hoge score van 4 tot 4.5 sterren op 5 behaalde.
Bijlmermeer:
Het boek speelt zich volledig af in de Bijlmermeer, de wijk bij Amsterdam waar ook de auteur zijn jonge jaren doorbracht. Zie de bijgevoegde powerpoint voor beelden van de wijk.
- De wijk werd getekend door architect Nassuth, en gebaseerd op de functionele stadsideeën van Le Corbusier;
- Het zou een modelwijk worden waar wonen, werken en recreatie van elkaar gescheiden zijn met veel groen;
- De wijk werd gebouwd i 1968/1969 en de eerste bewoners kwamen in november 1968;
- De gebouwen werden opgericht in een honingraadstructuur en waren 10 verdiepingen hoog;
- Hoewel de Bijlmermeer als modelwijk voor de moderne mens bedoeld was, trok deze al snel een publiek met sociale problematiek zoals werkloosheid, criminaliteit, drugsgebruik;
- Oorspronkelijke naam komt van een echt meer en de naam van een droogmakerij na 1626;
- In 1992 was er de Bijlmerramp waarbij een vliegtuig te pletter stort op enkele gebouwen:
- Vanaf 1992 tot 2016 krijgt de wijk een grondige renovatie en verdwijnt de hoogbouw voor laag- en nieuwbouw;
Meer weten over de Bijlmermeer en de link met Murat Isik?
https://www.ad.nl/binnenland/waarom-murat-als-enige-terug-wil-naar-de-bijlmer~a7db9cf4/
https://www.henkjanvanderklis.nl/2019/11/wandelend-met-eigen-ogen-de-bijlmer-zien-van-murat-isiks-wees-onzichtbaar/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijlmermeer_(Amsterdam)
Hoofdonderwerp:
immigratieverhaal van een Turks jongentje met een tirannieke vader die in de
Bijlmermeer woont;
Andere thema’s:
- Problematische vader-zoon relatie;
- Sterke moederfiguur en emancipatie;
- Religies & communisme (die als religie kan gezien worden)
- Pesten
- Nederlands onderwijssysteem
Autobiografisch?: omgeving en personen zij wel autobiografisch gestoeld maar de auteur beweert dat de roman niet autobiografisch is: zie fragment uit interview:
Er zijn best wel wat overeenkomsten tussen jou en je hoofdpersoon Metin: je werd zelf vroeger gepest, je voelde je onveilig in de Bijlmer. Tegelijkertijd heb je in een interview gezegd: “Vragen naar het waarheidsgehalte ontkracht het verhaal, je liegt de waarheid, je vertelt een verhaal larger than life”. Waarom is de waarheid niet voldoende?
Wat is waarheid, hé? En wiens waarheid? Het zijn niet mijn memoires, dat zou onwijs saai zijn. Ik wilde juist het avontuur aangaan als schrijver en die wereld tot leven wekken door nieuwe personages en nieuwe verhaallijnen te creëren en ook what-if-vragen te stellen, en dat dan uit te werken. Alles kan in een roman, je bent de schepper van je eigen universum. Ik heb weliswaar af en toe snippers en echo’s uit het verleden gepakt, maar daarmee een heel nieuw universum gecreëerd. Er zijn natuurlijk overeenkomsten: de vader in het boek is een communist, mijn vader ook. Ik ben zelf ook een atheïst, de hoofdpersoon lijkt op mij. Er zijn ook veel verschillen, hij maakt dingen mee die ik zelf niet meegemaakt heb, dus in die zin is het ook wel echt fictie. Niets is zo gezegd en niets is precies zo gegaan, ik denk dat 95 procent fictie is, misschien zelfs meer. De geschiedenis van de Bijlmer is natuurlijk wel waargebeurd.
Appreciatie:
- Absolute pageturner, heel graag gelezen, leest heel vlot, boeiend geschreven;
- Thematisch heel sterk, diverse thema’s;
- Taalkundig heel sterk, beeldend , gevoelig, literair boek;
- Humoristisch en ontroerend.
Personages:
Vader = interessante en boeiende figuur, gelaagd en heel veel kantjes;
Zowel goede als minder goede kanten en momenten; er is iets niet koosjer;
Is deze figuur uitvergroot? Echt of niet?
Zijn doel is om de kinderen te laten studeren.
Moeder = sterk figuur, overlevingsdrang;
Op eerste zicht onderdanig maar is dit wel zo?
Heeft onveilig gevoel als vrouw alleen.
Kinderen: zijn genereus en vergevingsgezind tegenover ouders en vooral de vader.
Titel:
‘Wees onzichtbaar’ slaat op alle 4 de hoofdpersonages maar kan uitgebreid worden naar iedereen, en zeker als men weinig kansen krijgt. Ze maken er het beste van.
Algemeen:
Eelk hoofdstuk is een stukje van de puzzel en het einde is nogal flauw of open, er is niet echt een hoogtepunt en het kan nog alle kanten uit. Anderzijds, heeft men wel het gevoel dat de auteur schrijft over iets was hij verwerkt en geplaatst heeft.
De auteur:
° 11 september 1977 in Izmir, Turkije
Nederlandse schrijver en jurist. Kort na zijn geboorte verhuisde het gezin eerst naar Duitsland en uiteindelijk naar de Bijlmermeer in Nederland. Hij heeft een oudere zus en zijn vader was atheïst en communist. Murat studeert rechtsgeleerdheid aan de universiteit van Amsterdam. Vader was atheïst en communist. Samen met zijn vriendin Iris heeft hij een dochter en een zoon. Hij debuteerde in 2012 met zijn roman ‘Verloren grond’ maar pas met zijn 2de roman ‘Wees onzichtbaar’ wordt hij door de pers opgepikt.
Meer weten over de auteur:
https://www.amboanthos.nl/auteur/murat-isik/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Murat_Isik
Biografie:
- 2007: De purperen citroen – kort verhaal en haalt prijs tijdens de juni Kunstmaand van 2007
- 2011: De laatste reis – kort verhaal dat de El Hizjra literatuurprijs behaalt
- 2012: Verloren grond – 1ste roman in 2012 en publieksprijs De Bronzen Uil
- 2014: De onaangekondigde dood van mijn vriend –kort verhaal
- 2017: Wees onzichtbaar in 2017 Nederlandse Boekhandelsprijs 2018, Libris literatuurprijs 2018, de Inktaap 2019
- 2019: Mijn moeders strijd- over de emancipatiestrijd van zijn moeder
Linken:
https://lees.bol.com/nl/article/murat-isik-ik-dacht-altijd-dat-het-leven-alleen-maar-afzien-was
https://www.boekvinder.be/reportages/schoonschrift-murat-isik
https://www.hebban.nl/recensie/miriam-vaz-dias-over-wees-onzichtbaar
Wees onzichtbaar
Auteur: Murat Isik
Uitg: Ambo/Anthos
597 blz
Libris Literatuurprijs 2018
Waardering: 4.5 sterren op 5
