Overhaald

Een paar jaar geleden vroegen drie studenten educatieve bachelor secundair van Arteveldehogeschool zich af hoe het eigenlijk zat met de leesmotivatie van bso -leerlingen en anderstalige leerlingen. Voor hun onderzoek naar ‘leesbevordering bij laagtaalvaardige leerlingen’ deden ze navraag bij die leerlingen. Ze concludeerden dat tweederde van hen wél graag las… alleen niet in het Nederlands. Zelfs leerlingen die in hun moedertaal al behoorlijke klassiekers achter de kiezen hadden, lazen niet graag in het Nederlands. Ze vonden de verhalen of te moeilijk, of te kinderachtig. Bovendien sloten de verhalen niet aan bij hun interesses. De studenten trokken naar de Krook en ontdekten daar dat het leesmateriaal voor mensen met een laag taalniveau Nederlands vooral bestaat uit… kinderboekjes. Prinsessen, robots, … niet echt de leefwereld van tieners. De studenten begrepen dat dit niet echt motiverend werkte voor de bso en OKAN leerlingen die ze leren kennen hadden in VISO Gent. Er was een duidelijke nood aan meer leesmateriaal voor tieners, adolescenten en volwassenen die beginnen lezen in het Nederlands. De studenten besloten partners te zoeken en te proberen een boek te maken dat inspeelde op deze nood. Zij werkten hiervoor samen met o.a. uitgeverij Wablieft.

Het boek dat zo vorm kreeg, heet Overhaald. Het wil laagtaalvaardige jongeren overhalen om te lezen in het Nederlands (en daar hopelijk ook plezier aan te beleven) en het wil Nederlandstalige moedertaalsprekers (leerkrachten en anderen) overhalen om in anderstaligen te geloven en hen tot lezen aan te sporen. Verschillende bekende schrijvers schreven een kortverhaal voor Overhaald. Het boek dat in het voorjaar van 2021 in de boekhandel moet liggen, zal 14 kortverhalen inclusief enkele gedichten bevatten in gedifferentieerde leesniveaus. De verhalen werden geschreven door Lize Spit, Herman Brusselmans, Fikry El Azzouzi, Hans Bourlon, Hind Eljadid, ….

De schrijvers moesten rekening houden met een aantal richtlijnen: een verhaal mag 3 tot 5 pagina’s lang zijn, zinnen mogen uit maximaal 15 woorden bestaan, alinea’s uit hooguit 10 zinnen, de verhalen worden geschreven in de tegenwoordige tijd en in een chronologische opbouw, passiefvormen en figuurlijk taalgebruik worden zoveel mogelijk vermeden. Zo verkrijg je verhalen die haalbaar worden om te lezen, zonder dat je aan kwaliteit inboet. Bij het boek hoort een gratis online didactische module. Leerkrachten vinden er powerpoints met inspiratie om rond de verhalen te werken en een verbetersleutel (zie ‘Leerkrachtengids’) op https://overhaald.wixsite.com/website

Lezen bevordert de taalontwikkeling. De taal spreken van de plaats waar je woont, leidt tot betere communicatie en meer wederzijds begrip. Alleen maar voordelen dus! Laten we dan ook hopen dat dit initiatief navolging kent en dat er snel meer leesmateriaal komt voor anderstalige adolescenten en volwassenen. Omdat we graag lezen en graag anderen laten delen in dat plezier én omdat we graag anderstaligen laten kennismaken met Nederlandstalige schrijvers waar wij een boontje voor hebben!

De drie studenten die dit mooie project opstartten zijn: Thibaut Duthois, Nikolaas Mergan en Robbe Pessemier. Zij wonnen in 2019 de Klasseprijs voor hun bachelorproef Leesbevordering bij laagtaalvaardigen – Het ontwikkelen van een literatuurhandboek (Arteveldehogeschool, lerarenopleiding secundair.) De drie zijn nu masterstudenten pedagogiek en onderwijskunde aan de UGent.

Hun scriptie is terug te vinden op https://scriptiebank.be/overhaald

De studenten werkten samen met Arteveldehogeschool, Odissee, Vooruit Gent en de Orde van den Prince om de werkgroep ‘Overhaald’ op te richten die instaat voor o.m. de uitgave van de verhalenbundel. Het taalgenootschap De Orde van den Prince en Kunstencentrum Vooruit steunden het project financieel. Dankzij hen zullen zo’n 400 exemplaren van het boek gratis verspreid kunnen worden onder OKAN-scholen.

Je kan de vordering van dit project volgen op Instagram: @overhaald, Twitter: @overhaald en Facebook: @overhaald

overhaald.wixsite.com/website

©Sofie De Braekeleer