Boekvoorstelling 'Zo zingt de pijn' - Aya Sabi

Omdat ik er om onduidelijke redenen nog niet toe gekomen was iets van Aya Sabi te lezen, noch een bezoekje aan Rokko te brengen, besloot ik dat dit mijn kans was.

Onder wat werkelijk een wolkbreuk mag genoemd worden haastten talloze mensen zich richting Rokko om er een behaaglijk droog plekje te vinden.

Op de zitting van de stoelen lagen kleine tekstfragmentjes uitgeprint te wachten om de aanwezigen te inspireren tot het stellen van vragen. Maar eerst beet Charlotte de spits af met enkele verkennende vragen.

Zelfs voor mensen zoals ik, die ook Half leven nog niet gelezen hadden, is immers de samenhang tussen beide boeken een eerste vraag: de debuutroman van Sabi, uitgegeven in 2022, presenteert zich namelijk als “een familiekroniek over hoe pijn blijft zingen, generaties openbreekt en verbindt”; dat lezen we op de achterflap.

In dit nieuwe boek gaat het opnieuw over intergenerationeel trauma, de ondertitel zegt: “Van intergenerationeel trauma naar intergenerationele troost.” Echter, geen familiekroniek, geen verhaal maar een essay als vorm. Hoe is de auteur hiertoe gekomen?

“Vrij snel na de publicatie van Half leven vond ik al dat het verhaal niet genoeg was, gebrekkig op een bepaalde manier, want hier zaten we dan allemaal over onze pijn te praten. Maar wat daarna?”

Er gaat een zachte zucht - van (h)erkenning ? - door het café. Van bij haar eerste tussenkomst heeft Aya Sabi haar publiek volledig mee. Kwetsbaar, zoekend en heel scherpzinnig legt ze met ons de verschillende stapjes in haar essay af: verhaal, pijn, adem, troost, hechting, gloed.

Het overwegend jonge queer publiek herkent duidelijk erg veel in deze intieme zoektocht. De pas 30 geworden auteur dwingt respect af, niet alleen in de openheid waarmee ze haar strijd met haar lichaamspijn en emotionele trauma in woorden giet, maar evenzeer in de wijze waarop ze zichzelf daarin tegelijkertijd als schrijfster onderzoekt. “Als schrijfster bepaal ik het narratief, “ herhaalt ze verschillende keren, “maar niet hoe lezers mij lezen.”

Na een boeiend gesprek, ook voor wie haar nog niet las, nam Aya Sabi ruim de tijd om te signeren en in persoonlijk gesprek te gaan met haar lezers.

Het gesprek dat ik met haar had bleek naderhand te gaan over deze passage op p. 121 van Zo zingt de pijn.

“Ik pleit voor een zorgvuldige omgang met verhalen, omdat we – denk ik – nog niet inzien welke kracht fictie heeft, dat een verhaal niet zomaar een verhaal is maar dat alles wat we (willen) zijn en alles wat we (willen) doen een verhaal is. De taal die we spreken bepaalt hoe we het leven zien, taal vormt het leven dat we leiden, waaraan we lijden.

De échte vraag is: als fictie een ongekende kracht heeft, hoe gebruiken we die dan in het kader van heling? Hoe maken we verhalen die ons juist onttrekken aan een identiteit van pijn?”

Aya Sabi is een intelligente jonge auteur waarvan we beslist nog veel meer gaan horen. Ik beloof jullie alvast enkele aankomende leestips.

AYA SABI, Zo zingt de pijn. Van intergenerationeel trauma naar intergenerationele troost, Das Mag Uitgevers, Amsterdam, 2025.

Lut Vael