De Bronzen Uil 2022: wat vonden onze stadslezers van de debuten?
9 stadslezers lazen de 6 debuten van De Bronzen Uil 2022 en beslisten zo mee wie de publieksprijs verdiende. Het was uiteindelijk Frouke Arns die voor haar debuut De gelijktijdigheid der dingen de publieksprijs wegkaapte. Liesa Weeda kreeg voor haar debuut Alesksandra De Bronzen Uil van de professionele jury. Hoe oordeelden de stadslezers over deze en de vier andere genomineerde romans? Hieronder een selectie uit enkele verslagen.
Voor stadslezers Anne De Schrijver, Frank De Schutter en Piet Recour stond Frouke Arns met stip op 1.
Frank schrijft: Het verhaal mag zich dan grotendeels in het koude, hoge noorden afspelen, dit is een warm poëtisch boek dat me vanaf het prille begin wist te begeesteren. Het is wondermooi geschreven en je volgt met spanning het glibberige pad van de ontwortelde personages. De vriendschap zonder taal tussen een jonge Syrische vluchteling en een oude Duitse vrouw, in een ver verleden zelf ontheemd, is hartverwarmend en geeft ons een ontroerende inkijk in de schrijnende, universele problematiek van de ontheemden.
Anne vervolgt: Misschien is dit niet het boek met de meest rijke taal, maar het is zo menselijk. Door alle kouder winternachten heen in dit boek, voelde ik zoveel warmte. Zoveel liefde, als het gemis ervan. Het is een boek waar je bij het lezen ervan, een film recht voor je oog ziet. Wat een debuut.
Piet: Wat een blij boek leek te worden over een geslaagde vlucht van Nizar via het noorden naar fort Europa, ontpopt zich als het trieste verhaal van de ‘Heimatvertriebene’. De vele flash-backs gaan niet meer over honing en soeks, over Oosterse kunst en hammambezoeken, maar over het verleden van Helena die Nizar opvangt. Een weinig bekend stuk Duitse geschiedenis dat stil maakt en beklijft komt naar boven in een persoonlijk verhaal dat verweven wordt met dat van een hedendaags vluchteling.
Over Aleksandra van Liesa Weeda die de Bronzen Uil mee naar huis mag nemen, zegt Rika Storck: beklijvende familiegeschiedenis die door de oorlog in Oekraïne zeer actueel is. Literair sterk werk, vlotte en mooie taal. Guy Bosman vult aan: de magisch-realistische kenmerken in deze roman geven de verschillende lagen in de problematiek van de regio goed weer. De personages worden genuanceerd en realistisch uitgewerkt, ook al omdat dit bestaande figuren betreft.
Linda De Geest vult aan: Weeda schrijft in beeldende taal over haar familieleden en wat ze hebben doorgemaakt. Dat brengt de oorlog in Oekraïne dichterbij op een tastbare, evocatieve manier. Het gaat niet meer over naakte nieuwsfeiten, maar over mensen van vlees en bloed die de oorlog ondergaan. Of eigenlijk meerdere oorlogen en rampen: de genocide door hongersnood (holodomor) in 1932-1933, de Tweede Wereldoorlog, oorlog en separatisme in Loegansk en Donetsk, in het zuidoosten van Oekraïne (2014) …
En wat apprecieerden de lezersjury in de andere boeken?
Yolan De Vriendt zegt over 821 mensen die er echt toe doen van Anna van der Kruis: van der Kruis heeft een heel beklijvende schrijfstijl heeft. Ik heb dit boek vastgenomen en op minder dan een dag uitgelezen en dat gebeurt me bijna nooit! … De verschillende verhaallijnen lopen in elkaar over, maar hoe verder je komt, hoe meer van der Kruis weet te begeesteren. Ze schetst als geen ander een wirwar aan levens door elkaar, en maakt de zwaarte die mensen meetorsen op een mooie manier heel tastbaar. Maak daar maar 822 mensen van, want Anna van der Kruis staat op mijn lijstje! Aanrader!
Voor Anne Van Cleemput was het vooral diepdiepblauw dat veel indruk maakte. Het is een vlot geschreven boek, het leest gemakkelijk , het is bijzonder actueel, en het heeft een originele insteek door menselijk gedrag te vergelijken met de gedragingen van waterwezens. Daardoor bleef het boek boeiend tot de laatste bladzijde.
Els Verzele vult aan: Het boek was voor mij een boeiende ontdekkingstocht. In de verschillende fragmenten leren we het vertelpersonage beter kennen. Leren we over haar passies, twijfels en angsten in relaties… De moeite, diversiteit en complexiteit die relaties met zich mee brengen en hoe relaties kunnen worden vorm gegeven in een ruime zin. Aan de andere kant zit er ook een bijna educatief luik in het boek verwerkt waarbij je je als lezer begeeft in de boeiende onderwaterwereld.
Het boek boeide mij vooral omwille van de reflectie dewelke de schrijfster maakt over relaties en gebeurtenissen in het leven van de vertelster versus het rijke onderwaterleven.
Wellicht werd ik ook in het boek meegezogen vanuit mijn interesse naar natuurweetjes, het leven/communicatie in de dierenwereld… dewelke op een zeer boeiende wijze aan bod kwam in het boek.
De afwisselende link tussen menselijk leven en geaardheid, de gevoelswereld van de mens in het bijzonder, en de onderwaterwereld zuigt je volledig op in het boek, benieuwd naar welke linken (die misschien niet steeds even duidelijk waren voor mij maar daarom niet minder boeiend) er gelegd worden. De fluïditeit van beide werelden komt in het boek vooral bovendrijven…Er wordt komaf gemaakt met elke wijze van hokjesdenken.
Er is ook een audiotour die Nikki Dekker maakte voor Het Betere Boek: https://soundcloud.com/diepdie...
Over De honingeter van Tülin Erkan vertelt Piet Recour: De taal die Tülin Erkan gebruikt staat mijlenver van de wetenschappelijke Latijnse termen of de taxonomie van de diergeneeskunde. Ze weet een wereld op te roepen die we kennen van vluchtige passages, maar waarin veel meer gebeurt en gedacht wordt dan we ooit kunnen weten. Zeker de herinneringen aan de aardbeving en hoe je jouw melktanden verloor zouden onbekend zijn gebleven voor de ‘security guy’ aan de monitorenwand. Jezelf voorstellen als piloot is ook wat een goede vriend van mij ooit deed. En deze passanten worden vrienden zelfs zonder gedeeld verleden of toekomst, alleen hun gedeelde vriendschap voor de luchthaven, Turkije en een hond.
Voor Els Verzele was Brandingen van Paul Verrept een kleine pareltje … ik was meteen overweldigd door het poëtische taalgebruik , hoe met weinig woorden zo heel veel kan gezegd worden. Het verhaal boeide mij vooral omwille van de hoeveelheid aan dingen die tussen de regels door gelezen kon worden. De veronderstellingen die je als lezer moet maken, de ontrafeling van een uiterst pijnlijk verhaal.
Het boek voelt aan als een omkadering die de lezer aanspoort tot diepere gedachten, tot reflectie hoe je zelf als personage zou reageren… hier komen de emoties enorm hard en rauw binnen. Eén enkel feit drijft twee mensen mijlenver uit elkaar, één meningsverschil maakt een wereld kapot, die misschien reeds lang voorheen gebroken was.
Anne De Schrijver sluit af: Door de spaarzaamheid van woorden en zinnen creëert Paul een uniek gegeven waar ik niet direct aan uit kon. Ik moet het in de toekomst nog eens lezen om de diepte volledig mee te hebben. Maar de woordenschat is tegelijk zo vruchtbaar in het gegeven van zo weinig woorden. De stilte die het boek kan weergeven, zegt ook zoveel. Ik vond het pijnlijk om de afstand te moeten voelen, en dat bereiken in zo weinig pagina's - dat is straf.
