Het Betere Boek: Jennifer Nansubuga Makumbi. Verslag
De Afrikaanse auteur Jennifer Nansubuga Makumbi debuteerde met Kintu, een roman die in Afrika een cultstatus verwierf. Het kolonialisme komt nergens voor in haar roman, omdat ze overtuigd is dat de geschiedenis van Afrika door zoveel meer is bepaald dan het koloniale verleden. Door wat dan? Stadslezer Sofie De Braekeleer kwam het te weten tijdens Het Betere Boek op zaterdag 10 oktober. Hieronder het verslag.
Door corona en technische problemen was Jennifer Nansubuga Makumbi niet aanwezig en werkte ook de live streaming niet. Chokri Ben Chikha vertelde over haar en er werd een vooraf opgenomen interview geprojecteerd.
De Oegandese Jennifer Nansubuga Makumbi vond lange tijd geen uitgever voor haar boek Kintu. Toch verwierf haar debuut een cultstatus in Afrika. Het boek volgt geen klassiek westers stramien, maar is eigenzinnig en bevat verschillende verhalen. De schrijfster gaat tegen de algemene trends in en voert ook enkel zwarte personages op. Ze laat haar historische roman aanvangen in 1750 en slaat de periode van de kolonisering over, waarna haar familiekroniek de draad weer oppikt in 2004. Ook haar taalgebruik is eigenzinnig, maar toch weigert de schrijfster een woordenlijst toe te voegen, want dat gebeurt ook niet in het westen argumenteert ze. Het boek werd gepubliceerd in 2014 en werd pas in 2018 in het Engels vertaald. Hoewel deze schrijfster vol nationale trots provocerend stelling inneemt, won het boek toch grote prijzen in het Westen. Met dit debuut verwerft ze meteen een plekje in de BAME writers groep: deze ‘Black ancient and minority English writers’ zijn de grote zwarte schrijvers op wereldniveau.
Haar tweede boek is een verzameling kortverhalen over de Oegandese diaspora, vnl. in Manchester. Haar derde boek komt deze herfst uit en heet The first woman. Voor dit boek zou ze normaalgezien nu promotie voeren in België. Corona strooide echter roet in het eten, zodat onze kennismaking met deze dame via een vooraf opgenomen filmpje gebeurt, aangevuld met een uiteenzetting door Chokri Ben Chikha.
In het filmpje legt Jennifer Nansubuga Makumbi uit dat Afrika ‘thuis’ is voor haar. Ze staat heel beschermend tegenover haar continent omwille van de verkeerde verslaggeving erover door het Westen. Ze merkt op dat veel Afrikaanse schrijvers zichzelf proberen uit te leggen aan het Westen. Zijzelf is hiermee gestopt. Ze zegt dat zij niet over andere landen of over Afrika als continent kan spreken, enkel over Oeganda waar ze woont.
Literatuur is volgens haar meer dan geschiedenis. De literatuur stelt oncomfortabele vragen en houdt de maatschappij alert. ‘We breathe life into history’ zegt ze vurig.
Ze vertelt dat ze geen enkel taboe uit de weg wil gaan. Ze stelt dat koloniale Afrikanen normaalgezien Engelser of Franser worden dan de oorspronkelijke Engelsen of Fransen. Zij weigerde hieraan mee te doen. Ze verhaalt in haar boeken ook over Afrikaanse folklore. Dit is nochtans iets wat veel Afrikaanse schrijvers weglaten, omdat Afrikaanse folklore te weinig plot heeft om in het Westen aan te slaan. Dit weerhoudt Nansubuga Makumbi er echter niet van om toch die folklore te brengen. Iets zegt me dat we in de toekomst nog van deze koppige, trotse vrouw gaan horen.
Kintu, Jennifer Nansubuga Makumbi
©Sofie De Braekeleer
