Lezing - 'Antigone' door Stefan Hertmans
De Gentse Cultuurvereniging organiseert jaarlijks een vijftal lezingen voor een breed publiek. Op maandagavond 6 november om 20 uur in La Concorde op de Kouter sprak Stefan Hertmans over Antigone. Redacteur Annalin Van Biesen was erbij en schreef het volgende verslag.
Odysseus, Oedipus, Jason; zelfs Helena, Andromache, en Ariadne.
Het zijn allemaal figuren uit eeuwenoude mythes uit lang vervlogen tijden. En toch kennen we hun namen, blijven ze tot onze verbeelding spreken, en worden hun verhalen duizenden jaren na datum nog steeds gelezen en geanalyseerd.
Moderne hervertellingen van mythes vullen de bestsellerlijsten van boekenwinkels en meerdere booktok-accounts, maar waarom blijven deze personages, deze mythes zo relevant voor ons?
Bovendien worden deze figuren vaak ingezet als boegbeelden, symbolen, voor politieke of maatschappelijke stromingen; maar hebben wij het recht ons hen toe te eigenen om allerlei morele, politieke of maatschappelijke redenen?
Gelukkig is daar de Gentse Cultuurvereniging, die elk jaar enkele sprekers uitnodigt om te vertellen over een bepaald thema dat hen diept boeit, en over kennis die ze willen delen met het publiek.
Schrijver Stefan Hertmans brak in het Nederlands door met Naar Merelbeke (1994) en Steden (1998), maar de grote internationale doorbraak kwam er met Oorlog en Terpentijn (2013), dat genomineerd werd voor meerdere internationale prijzen, en uitgeroepen tot een van de beste romans van 2016 door de New York Times. Op 6 november werd hij door de Cultuurvereniging uitgenodigd om te spreken over zijn thema: de mythe en het meisje: Antigone.
De vraag of we ons de radicale en principiële Antigone zomaar mogen toe-eigenen, wordt al meteen beantwoord met een duidelijke “nee”. Misschien nog fascinerender is dat Stefan Hertmans, die al decennia onderzoek doet naar Antigone; toegeeft dat ook hij het meisje niet volledig begrijpt.
Als toeschouwer kreeg je geen afgelijnd en stug betoog voorgeschoteld; maar een zoektocht op basis van originele tekstfragmenten. Met de schrijver bouw je op basis van de tekst op wie Antigone was, maar vooral waar ze voor stond; zowel binnen het toneelstuk van Sophocles zelf; als binnen de grotere Griekse samenleving. Door een combinatie van taal en vertalingen, en kennis van de historische context wordt het complexe kader geschetst waarin men Antigone moet zien om te begrijpen waar ze voor staat. Op geen enkel moment wordt Antigone iets opgelegd, er wordt enkel aangebracht op welke veelzijdige manieren je haar als persoon en haar verhaal kan bekijken. Het resultaat is een gecompliceerd maar veelzijdig profiel, dat op een niet-belerende manier het publiek toch veel heeft bijgeleerd.
Het is altijd een plezier om mensen met kennis van zake over hun passie te horen vertellen, en deze avond was niet anders. Een onderhoudende avond waar eens dieper gedoken wordt in gekende verhalen, waar je buiten gaat en beseft dat je der verhalen misschien toch niet zo goed kent. Heerlijk.
De Gentse Cultuurvereniging biedt nog andere lezingen aan, u vindt hun events terug op hun site
https://www.gentsecultuurvereniging.be/event
Annalin Van Biesen
