Eens speels omschreven als 'cyberspace'...

"Privacy en geheime diensten, daar zou ik wel onderzoek naar willen doen." Dat is begin 2013 het antwoord van de jonge journalist Huib Modderkolk op de vraag van zijn chef Jan Meeus (NRC Handelsblad), de vraag over welk groter maatschappelijk thema hij graag verslag wil doen. De chef gaf zijn fiat en niet veel later liet Snowden een bom barsten. Voor Huib Modderkolk het startschot van een rollercoaster die nog altijd voortdendert.

In de vijf jaar dat hij graaft, achter de schermen van onze computers snuffelt, ontdekt hij wat bedrijven en overheidsdiensten, criminelen en hackers allemaal uitsteken in het geborchte van het wereldwijde internet. Er heerst een oorlog, een cyberoorlog, die weliswaar niemand echt ziet.

Spionagediensten leggen een Iraanse centrifuge plat, infiltratie bij een certificatenbeheerder leidt net niet tot een black-out, drones doden onschuldige Somalische meisjes, een veelkoppige slang nestelt zich in Belgacom, Russische criminelen schaken banken, Chinese flatgebouwen vol hackers maken jacht op bedrijfs- en staatsgeheimen, cozy bear legt half-Oekraïne en de haven van Rotterdam plat, een sleepwet dreigt de inlichtingendiensten 'big brother'-allures te geven,...

In Het is oorlog bundelt Huib Modderkolk de gebeurtenissen en verhalen, de ontmoetingen en ontdekkingen waarvan hij de afgelopen jaren verslag deed. In het begin nog groen achter de oren weet hij steeds meer vertrouwen te winnen van zijn bronnen, krijgt hij een blik op de schaduwzijde van de moderne wereld.

Het is oorlog leest als een spionageroman of politieke thriller, als een vlot geschreven page-turner. Spijtig genoeg is het geen fictie en toont het boek slechts het topje van de ijsberg.

De digitale escalatie is zorgwekkend. Steeds meer landen ontdekken internet als wapen. Niet alleen om te spioneren, maar ook om andere landen aan te vallen en uit te schakelen. Zoals eens met kernwapens is er nu een wapenwedloop gaande waarvan niemand weet waar die eindigt. Verder verzamelen bedrijven en overheden aan alle kanten data van burgers. In handen van inlichtingendiensten vormen die databergen (naast fake news en digitale manipulatie) een bedreiging voor de democratie. Kwetsbare groepen, minderheden en politieke demonstranten zijn vaak als eerste het slachtoffer. We zitten klem. Door sociale media en de smartphone te omhelzen, hebben we ook de risico's binnengehaald. Via de apparaten die we dagelijks gebruiken, worden we tegelijkertijd onder vuur genomen. En terugslaan gaat niet zomaar. De digitale wereld is als de financiële wereld: net zo verweven met de moderne samenleving en tegelijkertijd net zo ondoorzichtig. En de bedreiging komt echt niet alleen uit China en Rusland. Dit alles maakt Huib Modderkolk in 'Het is oorlog' pijnlijk duidelijk. In de laatste herziene versie van zijn boek werpt hij ook een licht op de huidige crisis:

'En toen kwam het echte virus. Corona lijkt die zorgen in één klap naar de achtergrond te duwen. De technologiebedrijven die eerst werden verafschuwd, zijn nu onze redder in nood. Google verzorgt schoolklassen, Facebook voorziet in onze contacten en YouTube en Netflix bieden thuisentertainment. Niet eerder bleek de mensheid zo afhankelijk van technologie. Wat dat voor gevolgen zal hebben, weet nog niemand. Wat wel al zichtbaar is, zijn stappen die eerder ondenkbaar leken...De vorige grote crisis was 9/11. Ook toen grepen overheden naar technologie om de vijanden te bedwingen... De surveillancesystemen die toen zijn opgetuigd om het gedrag van mensen in de gaten te houden, zijn nooit helemaal afgebouwd. Als de technologische mogelijkheden er nu eenmaal zijn, is de verleiding groot ze te gebruiken. Het coronavirus bepaalt daarmee onze toekomst. Slaan we de weg in van overheidssurveillance? Laten we technologie waken over onze gezondheid? Welke risico's zijn verbonden aan het vergaren van datalocatie? Hoe zullen geheime diensten die gegevens gaan gebruiken?... daarom is het van belang om nu goed op te letten.' (p9-10)