Een mokerslag van jewelste...

Soms krijgt een boek mij stil. Kelderrat gaf mij echter een mokerslag op het voorhoofd, ik was verpletterd nadat ik de laatste pagina omsloeg. Wezenloos en doelloos vertoefde ik enkele uren en zelfs daags nadien nog in dat boek en mijn eigen gedachten. Het heeft dagen geduurd voor ik er mij kon van losweken. Tine Hertmans schrijft poëzie en proza en was twee jaar lang Dorpsdichter van Destelbergen. Je merkt dat ook aan haar woordenpracht die soms heel uitgebreid en sfeerscheppend, soms heel barok, soms heel erg omfloerst is maar steeds, nadat je dit op jou laat inwerken scherp op het mes. Als nuchtere lezer had ik er in het begin van het boek een beetje moeite mee, maar dat is heel erg persoonlijk en doet geenszins afbreuk aan het literaire niveau waarop zij schrijft. Naderhand begon er mij een en ander te dagen, las ik tussen de regels in dat er veel meer aan de hand was dan een bemoeizuchtige en overheersende familie van het hoofdpersonage, de ik-persoon.

Als Andrea, een jonge vrouw die samen met haar man Dries en hun kinderen Boris en Elsbeth in de groene stadsrand woont, vanuit haar bovenverdieping zicht krijgt op het naar buiten dragen van het lijk van haar buurvrouw Birgit is haar eerst gedachte: “Waar zijn mijn kinderen?”, de meest normale gedachte van een zorgdragende moeder. Dit voorval doet echter bij haar iets knappen, zij zit boordevol schuldgevoelens naar haar buurvouw toe en het verdriet dat naar boven welt is niet meer te stoppen. Ze komt in een neerwaartse spiraal terecht die haar meezuigt naar haar verleden. Een verleden waar wel een moeder was maar de zorgdragende moeder ontbrak.

Vooraan staat vermeld dat het boek steunt op waargebeurde feiten, en geloof mij wat er in dit verhaal gebeurt is feitelijk. Ik mag gerust uit eigen ervaring spreken dat je geest jou dikwijls beschermt zonder dat je er zelf erg in hebt. Die geest, die hersenen kunnen potjes dichthouden als zelfbehoud. Helaas worden die soms zodanig getriggerd dat er herinneringen opborrelen waarvan je niet wist dat je ze had en potjes worden beerputten.

Andrea wordt door haar herinneringen en flashbacks die niet meer weg te moffelen zijn meegesleurd naar haar verleden. Met een ongekende moed en kracht pelt ze haar verleden als de rokken van ui bloot. Het wordt een rollercoaster van emoties en de daarmee gepaard gaande fysische en psychische ellende. Haar lichaam neemt alles over spuugt er letterlijk het afgrijselijke misbruik dat ze als kind moest ondergaan uit. Ik vraag mij af waar Andrea de kracht vandaan haalde, die overlevingsdrang moet grandioos groot zijn, mijn respect.

Lezers van mijn leeftijd zullen de tijdsgeest van de tweede helft van de vorige eeuw die heel fijn, Hertmans blijft een dichteres, verweven zit in het verhaal herkennen. Ik herken er vooral de verschrikkelijke dualiteit in tussen de schone schijn en het dogmatische van de katholieke kerk en wat er achter de gesloten buitendeur gebeurde maar ook het wegkijken van de feiten door familie en naasten.

Kinderen mogen niet opgroeien in een thuis waar zij zich niet veilig voelen. Inhoudelijk over dit boek schrijven zou een inbreuk zijn op de kracht van dit verhaal, het is te veel en te omvattend. Je moet dit verhaal ondergaan om te beseffen hoe onmenselijk sommige kinderen opgroeien. Daar kan je zonder kleerscheuren niet uitraken, dat draag je levenslang mee. Nogmaals mijn respect voor Andrea.

Er is echter meer dan al die gruwel, er is ook empathie van een bevriend arts en de onvoorwaardelijke liefde en zorg van haar man Dries. Net zoals de erbarmelijke omstandigheden waarin Andrea diende op te groeien raakt hun liefde voor elkaar mij even hard, het is het enige dat je uit die beerput van misbruik kan trekken, onvoorwaardelijke liefde en geloof in elkaar.

Het is een boek dat je niet zo maar tussendoor leest dit is een zorgvuldig opgebouwd hartverscheurend verhaal dat je moet laten beseffen dat we met zijn allen zorg moeten dragen voor elkaar en niet wegkijken.