Een ontdekkingsreis door de ogen van een opmerkzame bediende

De meeslepende historische roman La Florida van de Marokkaans-Amerikaanse Laila Lalami is het gefictionaliseerde reisverslag van de eerste zwarte ontdekkingsreiziger van Amerika: een Marokkaanse slaaf wiens getuigenis nooit is opgenomen in de officiële geschiedschrijving. Estebanico kwam uit Marokko, ging als slaaf van zijn adellijke meester mee naar de Nieuwe Wereld en werd hiermee de eerste Afrikaanse ontdekkingsreiziger in Noord-Amerika. Dit is zijn verhaal.

In 1527 vertrekt ontdekkingsreiziger Pánfilo de Narváez uit de haven van Andalusië naar de nieuwe wereld met zeshonderd man vol dromen over goud en rijkdom. Maar vanaf het moment dat de mannen van Narváez in 1528 in Florida voet aan wal zetten, krijgen ze te kampen met zware tegenslagen: navigatiefouten, gevaarlijke indianenstammen, tekort aan water en eten, ziekte en kannibalisme. Het boek bevat het allemaal. Acht jaar nadat de helft van de expeditie, Narváez met 300 man, in het binnenland verdwijnt, bereiken de weinige overlevenden van de verschrikkelijke tocht door Florida – waaronder Estebanico – een Spaanse enclave. Daar zijn het de verhalen van alleen de witte mannen waar de autoriteiten in geïnteresseerd zijn.

In deze spannende roman, die in 2018 op de longlist voor de Booker Prize stond, kiest Lalami voor het perspectief van de minst bekende van de vier overlevenden. De slaaf Estebanico is geen conquistador, geen kolonist, maar een man die onvrijwillig deelneemt aan een tocht waarbij voor hem niets te winnen valt. Vanuit zijn ogen wordt het avontuurlijke verhaal op papier gesteld. Zijn observerende en rechtvaardige blik wekt sympathie. Zijn vertrouwen in het goede van mens is bewonderenswaardig. Hij is slim, leert de taal van de verschillende indianenstammen, heeft respect voor hen, maar houdt vooral zijn mond. Door zijn ogen zien we de arrogantie van de macht van de zogenaamde witte superieure mens. Estebanico overleeft de verschrikkingen van deze ruim acht jaar durende reis door zich vast te blijven houden aan zijn droom terug te keren naar zijn geboortestad Azemmur, en zich steeds maar weer bewust te zijn van zijn rol en plaats als slaaf.

Laila Lalami lukt het in deze roman een heel ander beeld te schetsen over de heldendaden van de witte overheerser door de ogen van de slaaf Estebanico. Daarmee snijdt zij een actueel thema aan, The Black Lives Matter-beweging, en brengt zij een verfrissende en confronterende andere kijk op de kolonisatie van Amerika. Zij herschrijft op briljante wijze een heftige en veel vervalste geschiedenis van een van de eerste ontdekkingsreizen. Bovendien heeft ze aandacht voor culturele uitersten en de macht van de natuur. La Florida is een prachtig boek van een auteur die de kunst van het vertellen volkomen beheerst. Adembenemend.