21.4.21/12a: 'Het zou een vreugde zijn om te leven, als de wereldgeschiedenis maar niet zo afschuwelijk was.' (Hannah Arendt)

Een prik, meestal twee, lijkt de premisse voor onze vrijheid te worden. In Brussel zochten afgelopen weken mobiele teams in parken, portieken en stations daklozen, thuislozen en vluchtelingen om ook die prik onder hen uit te delen. Weinigen van hen weigerden, maar op de vraag om de hun net toegediende prik te laten registeren, gingen de meesten twijfelen. Misschien begrijpelijk. Je naam op een papier lijkt voor een sans-papier soms het einde van zijn vrijheid. En toch, als er dan toch een algemene regularisatie volgt, zijn net die papieren van cruciaal belang, zijn het net die papieren die men vragen zal om aan te tonen dat je al al die tijd onder ons overleeft.

Afgelopen week gingen vluchtelingen in hongerstaking, bezetten uit solidariteit studenten de Gentse campus en waren partijvoorzitters stellig, hun eis, een algemene regularisatie komt er niet.

Hannah Arendt, zelf een groot deel van haar leven vluchteling en staatloos, wijst, uit eigen ervaring, op de draagwijdte van het staatsburgerschap, 'het recht rechten te hebben'.

Ann Heberlein schreef met Hannah Arendt, over liefde en kwaad niet echt de meest kritische of filosofische biografie, eerder een zeer toegankelijke ode aan een vrouw wiens denken, 'ook nu, een halve eeuw na haar dood, nog altijd angstaanjagend relevant is in een wereld die steeds verder verdeeld raakt.'

Het bewogen leven van Hannah Arendt, mijn Rahel Varnhagen, is hetgeen waar Ann Heberlein zich op richt, waar ze haar gedachtengoed mee verweeft, een leven op het messcherp van liefde en kwaad.

"En toen was Hannah Arendt dood, het meisje uit Königsberg dat een van de belangrijkste stemmen van de twintigste eeuw was geworden, een vrouw die als geen ander de gewelddadige geschiedenis van de twintigste eeuw personifieert. Wat kunnen we van haar leren? Om zoveel van de wereld te houden dat we geloven dat verandering mogelijk is, en om nooit op te geven.", besluit Ann Heberlein haar boek.

(Gent, 12 juli 2021)