een visuele ode aan schoonheid in tijden van duisternis

Joris Vermassen levert met Soldaat-hovenier een grafisch meesterwerk af dat diep ontroert en visueel overdondert. Deze beeldroman – want dat is het meer dan zomaar een strip – schetst het tragische leven van een jonge man die, verscheurd door de Eerste Wereldoorlog, de schoonheid van de liefde en de hel van de loopgraven met elkaar moet verzoenen.

Wat deze roman onmiddellijk onderscheidt, zijn de prachtige beelden. Vermassen weet met een zacht palet, gedempte tinten en poëtische composities een intieme sfeer op te roepen die contrasteert met de rauwe werkelijkheid van de oorlog. De tekeningen ademen een melancholische tederheid; ze zijn tegelijk breekbaar en krachtig. Vooral de natuurbeelden en tuinscènes — de momenten waarin de hoofdpersonage zich verliest in zijn liefde voor het groen — vormen een rustpunt tegenover de modderige, donkere, claustrofobische loopgraven.

Centraal staat de liefde en trouw van de soldaat-hovenier, een man die ondanks de gruwel om hem heen blijft geloven in de kracht van het goede, van schoonheid, van verbondenheid. Zijn liefde voor zijn toekomstige vrouw en zijn tuin worden een soort moreel kompas, een anker in een wereld die volledig ontspoord is. Deze trouw wordt nergens sentimenteel; ze wordt tastbaar door kleine gebaren, door herinneringen, door de manier waarop zijn handen — getekend door het werk in de aarde én door het geweld — steeds weer terugkeren naar het planten, verzorgen en beschermen.

Vermassen speelt op meesterlijke wijze met het contrast tussen hemel en hel. De loopgraven worden niet enkel afgebeeld als fysieke plekken, maar als existentiële ruimtes waarin menselijkheid voortdurend bedreigd wordt. Daartegenover staat de 'hemel' van de liefde: niet idyllisch of naïef, maar des te krachtiger door haar volharding in tijden van ontmenselijking.

Soldaat-hovenier is een stille schreeuw, een hulde aan volharding, en een visuele ode aan schoonheid in tijden van duisternis. Een boek dat lang nazindert, zowel door zijn beelden als door zijn verhaal. Indringend, teder. Ik vond het onwaarschijnlijk mooi.