Verleden komt in het heden opnieuw tot leven

Met zijn romandebuut Winteruren brengt de Vlaamse auteur Filip Bastien een ode aan zijn grootvader Richard Van Waeyenberghe.

De fraaie cover valt op; een handgeschreven brief als basis. Is het een liefdesbrief? Klaprozen staan centraal afgebeeld; die verwijzen naar de doden van de oorlogen. De symboliek van het oude zakuurwerk verwijst naar het voortglijden van de tijd.

Binnenin het boek tref je een curiosum aan: authentieke - niet zomaar om het even welke - foto’s.

‘Later drukte ze me op het hart dat verliefdheid enkel een middel is en geen doel op zich. Die levenswijsheid gebruikte ik als troost in lang vervlogen tijden. Tijden die nu als een boemerang op mij afkomen. Tijden die door mijn verschrompelde hoofd razen.’

Dit levensverhaal vereist opperste concentratie van de lezer. Bij voorkeur schakel je eveneens terug naar een lagere versnelling; zeker in de aanvangsfase.

In een aantal uiteenlopende tijdlijnen keert Bastien terug naar de twintigste eeuw.

In deze fictieve oorlogs- en liefdesroman vechten twee dames om een man. Toch is lang niet alles fantasie; de protagonist (Richard) is inderdaad opgepakt door de Duitsers; hij heeft gedurende een jaar opgesloten gezeten in een strafkamp.

Waarheidsgetrouw geeft de schrijver bepaalde belangrijke gebeurtenissen uit de vorige eeuw weer. Zo zijn er bijvoorbeeld de twee wereldoorlogen en de Koude Oorlog; de Wereldexpo van 1958 in Brussel, alsook de val van de Berlijnse Muur.

‘De vensters klapperen. Rustig word ik er niet van. Waarom zwijgt mijn moeder over de oorlog? Het beeld dat ik van mijn vader heb, is vaag.’

Postuum ontmoet Filip Bastien grootvader, zijn persoonlijke held, die hij nooit heeft gekend.

Spontaan kruipt de schrijver onder de huid van Richard, de ik-verteller. Deze laatste is geboren in 1915; huwt in 1958 met Anna-Maria. Wanneer hij honderdentwee is, wordt hij bejubeld als verzetsstrijder. Ondanks het feit dat hij echt veel te jong gestorven is, krijgt Richard hier in het boek een extra lang leven cadeau.

Niet alleen de gruwelen van de oorlog eisen een rol en hun tol op, ook het liefdesleven van Richard komt ruimschoots aan bod.

Maak kennis met Josephine, Fientje, zijn grote en veelbelovende jeugdliefde. De tijd en de oorlog hebben er echter anders over beslist.

De passages, waarin de afgrijselijke misdaden in het Fort van Breendonk (een gevangenen- en werkkamp tijdens de Tweede Wereldoorlog) worden opgeroepen, grijpen je bij het nekvel.

Dit alles zet Bastien neer in een toegankelijke taal, hier en daar doorspekt met een scheut gezonde humor.

Winteruren is een aangrijpende roman, vol met gesmoorde hunkeringen en het beklemtonen van de voorbijvliegende tijd.

Hoe het verleden in het heden opnieuw tot leven wordt gewekt.