Nino Haratischwili in Gent

Ze zeggen wel eens “never meet your heroes”, maar toen Viernulvier bekend maakte dat ze mijn persoonlijke schrijversheld Nino Haratischwili zouden uitnodigen om haar nieuwe boek voor te stellen, kon ik niet weerstaan aan de verleiding.

Nino Haratischwili veroverde in 2017 niet enkel mijn hart, maar de harten van vele lezers wereldwijd met haar internationale bestseller Het achtste leven (voor Brilka). Een lijvig, monumentaal familie-epos dat zes generaties volgt van het begin van de 20^ste eeuw tot nu. Het verhaal speelt zich af in Georgië, en toont naast de lotgevallen van de familie, ook de dramatische geschiedenis van dit land in de afgelopen eeuw. Het relatief kleine land uit de Kaukasus, en de familie hebben duidelijk veel meegemaakt, want dit epos bestaat uit maar liefst 1277 pagina’s. En ik was volledig verkocht voor elke pagina van het uitgebreide verhaal, dat de titel ‘epos’ verdient en een plaats zal vinden tussen de grote klassiekers van deze tijd. De familie, Georgië, maar ook een speciale chocoladedrank nemen je mee op reis naar de Kaukasus, en vertellen een verhaal dat ons in het westen nog te vaak onbekend blijft.

De verwachtingen waren dan ook zeer hoog wanneer haar tweede boek, De kat en de generaal, uitkwam. Zou het Nino lukken om haar eerste meesterwerk te evenaren (of zelfs overtreffen?), of -zou ze een eendagsvliegschrijver blijken, met één pracht van een verhaal?
Gelukkig voor mij en al haar andere fans, bleek haar tweede boek zonder problemen te kunnen wedijveren met haar debuut. Het verhaal blijft zich afspelen in het Oosten van het Europese continent, maar in dit boek ligt de focus op Tsjetsjenië, en de nasleep van de Eerste Tsjetsjeense Oorlog. Het verhaal is merkbaar scherper dan het eerste boek. Waar “Het achtste leven” een familie-epos schetst met chocolade als bindingsmiddel, is de bloedrode draad in dit boek oorlog, conflict, en de effecten hiervan op de mens. “De kat en de generaal” speelt meer met duistere thema’s als schuld, wraak, en verzoening; maar nog steeds op een meesterlijke manier verteld. Twee heel verschillende boeken, met toch een gemeenschappelijke focus op geschiedenis en de Kaukasus.

En dan blijkt dat er uit dit meesterbrein een derde boek is ontsproten. Niet enkel zou ik de mogelijkheid krijgen om een nieuw boek van een van mijn favoriete moderne auteurs te lezen (een overduidelijk voordeel van fan zijn van levende schrijvers, er komen af en toe nieuwe werken bij), Nino Haratischwili zou het zelf persoonlijk komen voorstellen in Viernulvier.
Daar moest ik uiteraard bij zijn.
Helaas werd de avond zelf eerder gedomineerd door politieke discussie over Oekraïne en Oost-Europa, dan door de werken van Nino zelf. Toch werden enkele zeer goede punten aangehaald over de gespannen relatie tussen de Kaukasus en Rusland, een thema dat in haar verhalen steeds wederkeert. Ik had graag wat meer te weten gekomen over Nino Haratischwili’s schrijfproces en haar visie op haar eigen werken, eerder dan over haar visie over de huidige politieke situatie; maar ik ben dan ook eerder een lezer dan een politicoloog. (Nino bewees feilloos dat ze in beide categorieën thuis hoort)

Haar nieuwste boek heb ik ondertussen volledig kunnen verslinden. Voor mij mist het ergens de scherpte van De kat en de generaal; en de romantiek van Het achtste leven; maar het blijft een prachtig boek. Met haar geheel eigen stijl beschrijft ze het leven van vier jonge vrouwen in de turbulente jaren ’90 in haar thuisland Georgië. De verloren generatie, het geweld en de chaos, en de vriendschap tussen de vier zijn de hoofdrolspelers in dit verhaal. Naar haar eigen traditie verweeft Nino Haratischwili opnieuw de grote geschiedenis van een land met de kleine conflicten en emoties tussen mensen. Het zou een geniaal boek geweest kunnen zijn, helaas blijft het wat in de schaduw van zijn voorgangers.

Waar ik eigenlijk vooral mee wil zeggen dat iedereen de boeken van Haratischwili zou moeten lezen. En dat ik uiteindelijk het toch niet eens ben met “never meet your heroes”, de mijne oversteeg de verwachtingen en ik heb nu een gehandtekend exemplaar van Het schaarse licht als parel in mijn boekenkast.

Annalin Van Biesen