Toen liefde leven werd – Een interview met debutante Lisanne De Gendt

23 april 2021

Lisanne De Gendt debuteerde in maart dit jaar met haar eerste roman ‘Toen liefde leven werd’, een overweldigend verhaal over keuzes en over de eeuwige spanning tussen de verwachtingen van anderen en je eigen verlangens. Stadslezer en redacteur Annalin Van Biesen sprak met de jonge schrijfster af in Gent voor een gesprek over boeken, geloofwaardige personages, en de meerwaarde van Bialetti’s.

Hoe kwam je op het idee om dit boek te schrijven?
Alles is vertrokken vanuit het idee van de ‘tweesprong’ in een relatie, een ingrijpende gebeurtenis die de verhouding in een relatie op zijn kop zet, maar vanuit die gebeurtenis heb ik personages gevormd en is hun relatie meer en meer het hoofdthema geworden. Ik wou een soort relatie tonen die je vaak ziet bij mensen van mijn leeftijd, waarbij je pas achteraf inziet dat, ondanks die verblindende verliefdheid, het toch niet juist zat. Veel vrienden van mij zaten in een relatie met iemand die we allemaal heel graag mochten, een keigoed lief waar de hele omgeving superenthousiast over is. Tot ze uiteengaan en iedereen beseft dat de relatie niet in proportie was, dat er toch één iemand is die heel hard stuurt en iemand die heel hard volgt. Sommige mensen hebben inderdaad het karakter om meer afhankelijk te zijn, en laten zich graag sturen door iemand anders, dat is niet erg, dat wou ik ook duidelijk tonen, maar soms gaan ze net te ver mee in de verlangens van hun lief en vergeten ze wat ze eigenlijk zelf willen. Tot ze plots geconfronteerd worden met harde dilemma’s en beseffen dat de keuze die ze willen maken niet die van hun partner is. Als je je al die tijd zo afhankelijk hebt opgesteld is het moeilijk plots een onafhankelijke keuze te maken. Met in het boek dan een concrete tweesprong waardoor de personages beseffen dat ze tegenover elkaar staan en allebei heel andere eigen meningen hebben.

Het verhaal is volledig fictie, hoe heb je dan toch heel geloofwaardige personages gecreëerd?
Ik ben vertrokken van het idee ‘wat als’ en mezelf; maar zodra ik mezelf in een mogelijk scenario voorstel, voeg ik eigenschappen aan mezelf toe om het aannemelijker te maken waardoor het heel snel iemand wordt die ik niet ben. Door meer en meer elementen aan mezelf toe te voegen evolueren de personages. Ik kijk naar hoe de mensen in mijn omgeving reageren, en plaats mijn personages in de maanden voor ik schrijf in situaties uit mijn dagelijks leven. Als ik bijvoorbeeld op een terras zit met vrienden, dan denk ik meteen aan wat mijn personages zouden doen moesten zij hier zijn. Of ik loop op straat en ik bedenk me of mijn personages bepaalde outfits zouden dragen of bepaalde types boeken zouden lezen. Ik ben op die manier non-stop bezig met hoe mijn personages zouden reageren binnen mijn eigen omgeving, ik toets hun karakter voortdurend af en stuur bij waar nodig. Mijn personages zijn zo een samenraapsel van belangrijke karaktereigenschappen die ik bij mensen in mijn omgeving zie.
Over het mannelijk hoofdpersonage Thomas wist ik een paar zaken heel zeker, ik wou dat hij een zelfverzekerde, coole tegenpool was voor het vrouwelijke hoofdpersonage Laura. Vanuit Laura’s onzekerheid is Thomas’ vastberadenheid ontstaan, zodat zij zich gemakkelijk in zijn dromen kan verliezen. Om dit verder te uit te diepen, heb ik Thomas een ambitieuze job gegeven waar je alleen met genoeg durf het ver kunt schoppen. Acteurs zijn vaak aanwezige personen, die het gesprek leiden en heel charismatisch zijn. Ik heb maar bij het herlezen gemerkt dat Thomas ook een paar eigenschappen heeft die eigenlijk echt van mij zijn. Ik heb ook al het verwijt gekregen dat ik mijn agenda opleg. Dus dat ik degene ben die bepaalt wanneer we afspreken, omdat het mij het beste uitkomt. Thomas is volledig anders dan ik zelf ben, maar zoals hem heb ik wel een uitgesproken mening, al ben ik meer dan bereid me te laten overtuigen van mijn ongelijk. Beide hoofdpersonages hebben onbewust trekjes van mezelf meegekregen, maar zijn toch volledig andere persoonlijkheden dan ik zelf ben.
Mijn nevenpersonages zijn wat anders tot stand gekomen, dat kan ik eigenlijk minder concreet zeggen. Ze dienen meer als kapstokken voor mijn hoofdpersonages, en ontstaan om de hoofdpersonages en het verhaal te ondersteunen. De nevenpersonages zijn zeker later geëvolueerd dan de hoofdpersonages. Mijn hoofdpersonages waren van in het begin heel duidelijk, terwijl mijn nevenpersonages meer ontstaan zijn tijdens het schrijven.

In het boek staan veel verwijzingen naar andere media, boeken, films, en muziek. Zijn deze bewust gekozen?
Dit zijn media waar ik zelf mee bezig ben, maar ik heb er wel over nagedacht welke boeken mijn personages zouden lezen. Ik heb ze eigenlijk vrij gevoelsmatig gekozen om de wereld en karakters van mijn personages verder uit te diepen. Jim Jarmusch vind ik zelf een interessante regisseur, hij is een cultregisseur die toch bekend is bij het grote publiek. Zijn meest romantische film paste als favoriete film van Thomas, omdat ik bij Thomas heel hard dat geloof in de eeuwige liefde wou. De keuze voor deze film is ook gemaakt om zijn snobistisch cultuurkantje te tonen. Hij kijkt naar bekendere cultfilms, en vindt uiteraard dat je elk boek moet lezen in de originele taal, maar hij blijft wel toegankelijk. Het is dan ook typisch dat hij uit Laura’s boekenkast net het boek van Madeline Miller kiest, een populair boek, maar één dat voortbouwt op een lange culturele traditie, en daardoor beter bij Laura past maar toch ‘cult’ genoeg is voor Thomas.
Op dezelfde manier wordt er ook uitvoerig gesproken over Bialetti’s om echte koffie te maken. Herkenbaar, mensen zoals Thomas zijn nogal vaak uitgesproken over de juiste manier van koffie zetten. Het detail van de koffiezet maakt de wereld waar Thomas en Laura in wonen realistisch, iedereen heeft wel die ene vriend die net iets te hard opgaat in zijn koffie. Het gaat over de clichés die je in jezelf herkent, de eigenschappen waaraan je je irriteert omdat ze bedoeld zijn om je te onderscheiden van anderen, maar net tonen hoe onorigineel we eigenlijk allemaal zijn.
(Ik ben zelf totaal niet zo, ik drink gewoon graag koffie; ik heb wel toevallig een Bialetti en ik vind Senseo bucht, maar iedereen vindt Senseo bucht. )

Is het boek tot stand gekomen door corona?
Nee, eigenlijk niet, ik was voor corona al aan het schrijven en met corona heb ik de tijd gevonden om het af te werken. Tussen oktober en januari zat ik met het idee in mijn hoofd, en ik ben begin februari beginnen schrijven. De week van Valentijn om precies te zijn, want ik heb toen nog op een feestje tegen iedereen lopen verkondigen dat ik een boek aan het schrijven was; ik heb dat echt tegen iedereen gezegd, maar ik heb wel tegen niemand gezegd waar het over ging, want dat wou ik niet. Ik wou nog de vrijheid hebben om tijdens het schrijven mijn thema aan te passen. Begin mei heb ik dan een eerste versie naar een vriendin opgestuurd, en zij heeft me bevestigd dat, na het verwerken van haar feedback, het manuscript klaar was om op te sturen naar een uitgeverij. Tussendoor heb ik drie maanden gewerkt. En in september heb ik uiteindelijk bij Horizon getekend.
Naar mijn gevoel zijn die eerste versie en het uiteindelijke boek heel verschillend. Het kaderverhaal is er aan toegevoegd, in het begin was er geen concrete reden voor Laura om terug te blikken. Het begin en het ‘nu’ is veel duidelijker geworden, met een concreet nieuwe relatie in contrast met haar relatie met Thomas.

Om af te sluiten: wat is een boek dat volgens jou iedereen gelezen zou moeten hebben?
Drift van Bregje Hofstede, dat is echt gewoon mijn favoriete boek. En Tongkat van Peter Verhelst. Sowieso vind ik dat iedereen Nederlandstalige auteurs zou moeten hebben gelezen, en ik steun met veel enthousiasme vrouwelijke auteurs. Dus daarom Bregje, en Drift, een heel accurate analyse van een relatie. Hoeveel van jezelf offer je op voor een relatie, en is de echte persoon die je bent de persoon die je toont aan de rest, of juist de persoon die je verbergt voor de andere? En is het geen grotere daad van liefde om jezelf te verbergen? Daar speelt ze mee, ze toont veel van de mens vanbinnen en geeft de kans om je eigen relaties te analyseren. Thema’s die ook wel in mij boek naar voren komen. Ik hou van boeken die je de mogelijkheid geven binnen te kijken in het hoofd van een ander, die soms volledig het tegenovergestelde van jezelf is, en zonder remmingen tonen waar zij mee worstelen. Ik hoop dat zulke boeken zorgen voor meer empathie. Onze generatie is een beetje verloren omdat wij zoveel opties en keuzes hebben, wat bevrijdend werkt maar ook heel beklemmend. En ik heb soms het idee dat ouderen enkel die gelukzalige vrijheid zien, maar niet die angst voor de juiste keuze maken.
En Tongkat omdat het fantasie toont op de best mogelijk manier, en toont dat een verhaal meer is dan enkel een plot. In het niet begrijpen van dingen kan ook schoonheid liggen.

(Copyright foto: Koen Broos)