Een intens verhaal over idylle en gevangenschap

In de roman De gelukzalige jaren van tucht van Fleur Jaeggy kijkt de anonieme vertelster terug op haar kostschooljaren in een hoog in de bergen gelegen Zwitsers meisjespensionaat in Appenzell. De kostschool is een kille plek met strikte regels en met nauwelijks privacy: een plaats waar alle dagen op elkaar lijken. Op een dag doet een nieuwelinge haar entree: ze is mooi, streng en voor de vertelster perfect. Tussen deze Frédérique en de veertienjarige hoofdpersoon ontspint zich binnen de strenge muren van het internaat een verwarrende verbondenheid, een ‘amitié amoureuse. Maar het blijft niet duren. Halverwege de roman lokt er een ander nieuw meisje, de extraverte Micheline, de vertelster weg bij haar geliefde. Wanneer niet veel later de vader van Frédérique sterft en deze terugkeert naar huis, is de breuk compleet. Ze nemen afscheid en beseffen dat hun adieu voor altijd zal zijn. Jaeggy beschrijft dit alles vanuit het heden en kijkt terug naar die jaren van de tucht, zoals ze haar jeugd in de kostschool beschrijft. Het waren jaren, waarin wrok en liefdeloosheid regeerden, maar uiteindelijk waren het ook gelukkige jaren. Alles in de roman is heel precies opgetekend en ongewoon treffend verwoord in overwegend korte zinnen. Hoe het nadien met de vertelster afliep, kom je niet echt te weten. Wel krijg je vele jaren later nog enkele van haar schoolgenoten - inclusief Frédérique – te zien.

De gelukzalige jaren van tucht is een juweeltje, maar is ook meedogenloos. Alles gebeurt op het juiste moment: de kleine dingen en de beslissende wendingen. Voor mij is dit boek een klein meesterstuk: een prachtig en onvergetelijk boek.