Een intens en intiem portret over het afscheid van het leven, teder en bitterzoet
In De kraanvogels vliegen naar het zuiden schildert Lisa Ridzén het intieme portret van Bo, een 89-jarige man in de laatste fase van zijn leven. Alleen in zijn huis op het Zweedse platteland, met enkel zijn trouwe hond Sixten aan zijn zijde, probeert Bo vast te houden aan zijn waardigheid en zijn herinneringen. Zijn vrouw Fredrika is opgenomen in een verzorgingstehuis met dementie, en zijn relatie met zijn zoon Hans is moeizaam en vol stiltes.
Wat dit boek zo aangrijpend maakt, is hoe het de sluier oplicht over een generatie mannen die nooit geleerd hebben hun gevoelens onder woorden te brengen. Bo denkt terug aan zijn jeugd, zijn ouders, zijn huwelijk en het vaderschap, maar vooral aan alles wat hij níet gezegd heeft. De liefde voor zijn vrouw is voelbaar in elke bladzijde, zeker door de manier waarop hij haar in gedachten nog steeds aanspreekt met “jij” – alsof ze nog altijd bij hem is.
De roman wordt afgewisseld met zorgnotities die de dagelijkse werkelijkheid op sobere wijze binnenbrengen. Ze vormen een contrast met Bo’s innerlijke wereld, waarin herinneringen, dromen en gemis de boventoon voeren. En dan is er Hans – de zoon die van zijn vader houdt, maar diens liefde nooit echt heeft kunnen voelen. De scène waarin Hans de beslissing neemt om hond Sixten weg te halen, breekt niet alleen Bo’s hart, maar ook dat van de lezer.
Ridzén schrijft met een zachte pen over rauwe emoties. Over trots, afstand, ouderdom en gemis. Over hoe liefde zich soms stilzwijgend nestelt in gebaren, maar ook over wat er verloren gaat als woorden uitblijven. De roman is eenvoudig van opzet, maar rijk aan lagen. Het is een boek over de kloof tussen generaties, over het niet kunnen praten en toch eindeloos veel voelen.
Wie zelf een ouder heeft zien aftakelen, of wie worstelt met onuitgesproken liefde binnen een familie, zal zich moeiteloos herkennen. Maar De kraanvogels vliegen naar het zuiden is meer dan persoonlijke herkenning – het is een universeel verhaal over menselijkheid in zijn meest kwetsbare vorm.
Aan het eind van het boek blijf je achter met een brok in je keel en een hart dat iets wijzer is geworden. Dit is een roman die je niet zomaar uit je hoofd krijgt – Bo blijft. In je gedachten, in je eigen familieverhalen, en misschien ook in de dingen die je nu wél nog kunt zeggen.
Een krachtig, teder en levensbevestigend debuut. Voor iedereen die ooit iemand heeft liefgehad – of nog steeds probeert te leren hoe.
Synopsis
Een diep ontroerend en teder verhaal over ouder worden, vriendschap, vader-zoonrelaties en de liefde tussen mens en dier – in Zweden verkozen tot Boek van het Jaar Bo, 89 jaar, was ooit een sterke man die zijn hele werkende leven in dienst was bij een houtzagerij. Nu laat zijn lichaam hem geleidelijk in de steek. Zijn rustige bestaan wordt zelden onderbroken door iets anders dan bezoekjes van de thuiszorg, het wekelijkse telefoongesprek met zijn enige vriend Ture en herinneringen aan vroeger, die steeds meer de plaats van het echte leven innemen. In de leegte die zijn vrouw achterliet heeft hij één troost en houvast: zijn trouwe hond Sixten. Maar Bo’s zoon Hans wil Sixten bij hem weghalen, omdat hij niet meer in staat is goed voor het dier te zorgen. De dreiging om zijn hond te verliezen roept bij Bo een veelheid aan emoties op. Hij wil graag een betere band met zijn zoon dan hij vroeger met zijn eigen vader had, maar hij heeft moeite om de juiste woorden te vinden om zijn liefde voor Hans te uiten. Aarzelend proberen vader en zoon elkaar te bereiken, maar de koppige strijd van Bo om Sixten, zijn laatste bron van vreugde, te behouden, staat hun toenadering in de weg. 'De kraanvogels vliegen naar het zuiden' is een diep ontroerend en teder debuut over ouder worden, de macht over je eigen leven behouden, vriendschap en de speciale band tussen mens en dier.
