Een avonturenroman, een familiesaga, een thriller, een liefdesverhaal en sociale aanklacht ineen

Parijs, 1952. De familie Pelletier is een vooraanstaande Franse zeepmakersfamilie. Na een tragedie waarbij hun jongste zoon en broer Etienne is omgekomen, proberen ze hun leven weer op te pakken. Oudste zoon Jean verbergt een duister geheim, waarmee hij gechanteerd wordt door zijn eigen vrouw. Zijn broer en journalist François probeert een oude moordzaak op te lossen, en komt daarbij op wel heel bekend terrein. Hun zus Hélène wordt als fotograaf voor een reportage uitgezonden naar een dorpje net buiten Parijs, maar zij heeft iets heel anders aan haar hoofd. Haar grote vraag: wie helpt een vrouw in een mannenwereld?

Alle drie proberen ze hun relaties, familie, werk en moordneigingen onder controle te houden, met wisselend succes…

Met De Stilte en de woede levert de Franse bestsellerauteur Pierre Lemaitre het tweede deel af van zijn groot opgezette romanreeks De Grote Wereld. Deze reeks vormt een thematische voortzetting van zijn veelgeprezen Interbellumtrilogie (Tot ziens daarboven, De kleuren van de brand, De spiegel van ons verdriet), en keert terug naar het "collectieve personage" van de familie Pelletier, dat we al leerden kennen in het eerste deel.

De roman speelt zich af in 1952, voornamelijk in het naoorlogse Frankrijk, met een zijdelingse blik op Libanon, waar het zeepimperium van de familie nog altijd gevestigd is. De kinderen van de familie zijn inmiddels uitgewaaierd naar Parijs, waar hun afzonderlijke levenspaden zich op dramatische en soms grimmige wijze ontvouwen. Jean, bijgenaamd Bollie, blijkt niet alleen een mislukte zakenman, maar ook een seriemoordenaar die jonge vrouwen aanvalt tijdens gewelddadige uitbarstingen. Zijn huwelijk met de kille Geneviève vormt een huiveringwekkend en verontrustend duo. François, de tweede zoon, heeft zich opgewerkt tot journalist bij Le Journal du Soir en is verloofd met Nine, een mysterieuze vrouw die doof is, kleptomane en te veel drinkt. Zus Hélène is eveneens journaliste, en verdiept zich in maatschappelijke thema’s zoals de hygiëne van Franse vrouwen — een onderwerp dat Lemaitre aangrijpt om bredere sociale spanningen bloot te leggen.

Want De Stilte en de woede is veel meer dan een familiesaga. Lemaitre verweeft op meesterlijke wijze persoonlijke drama’s met bredere maatschappelijke omwentelingen. De roman zoomt in op de vroege strijd voor vrouwenrechten, de erbarmelijke arbeidsomstandigheden in fabrieken en het sluimerende protest tegen de destructieve gevolgen van modernisering. Thema’s als abortus, seksuele onderdrukking, en sociale ongelijkheid worden behandeld met een genuanceerde, maar indringende blik. Lemaitre beschrijft een “ondergrondse wereld” van schaamte, angst en risico, waarin vrouwen en “engelenmaaksters” overleven in stilte — met een woede die pas decennia later, in de vrouwenbevrijdingsbeweging en ecologische protesten, een stem zal krijgen.

De roman biedt ook een sterk symbolisch subplot in het bergdorp Chevrigny, waar een nieuwe dam het oude dorp dreigt te overspoelen. Sommige bewoners weigeren te vertrekken. Hélène wordt ter plaatse gestuurd om verslag te doen van hun laatste verzet, waarmee Lemaitre tastbaar maakt wat er op het spel staat wanneer vooruitgang ten koste gaat van menselijkheid en erfgoed.

De Stilte en de woede is minder spectaculair dan zijn voorganger, maar raakt des te dieper. Het is een kaleidoscopisch opgebouwd tijdsbeeld waarin Lemaitre zijn talent voor het beschrijven van de “kleine geschiedenis” ten volle benut. In een heldere, filmische stijl, doordrenkt van psychologisch inzicht en sociale betrokkenheid, voert Lemaitre zijn lezers mee in de levens van personages die vaak gevangen zitten tussen hun verleden en een toekomst waarin hun stem nog nauwelijks gehoord wordt.

Het is een verslavende roman, niet ondanks maar dankzij de gelaagdheid en subtiliteit waarmee Lemaitre zijn verhalen doseert. Want als lezer vraag je je telkens weer af: "Ging het er in de jaren vijftig echt zó aan toe?" Het antwoord, dat Lemaitre onomwonden suggereert, is: ja. En misschien is het dat besef dat deze roman zo aangrijpend maakt.

Als een geslepen vos positioneert Pierre Lemaitre met uiterste precisie alle personages van deze meeslepende familiesaga, die nog lang niet is voltooid. Hij herinnert ons eraan dat “onze geheimen, onze schanddaden, onze stiltes, onze gewelddaden, onze leugens zijn als de ruïnes van Chevrigny.” Zelfs onder het kalme oppervlak van een meer – zoals de kerktoren – blijven ze voortbestaan.”