Een heerlijke narcistische krenking

"Toen hij eenmaal het weggemoffelde bewijsmateriaal had ontdekt, kregen alle standaardverhalen over menselijke aangelegenheden komische en verwaande trekjes. Handel, technologie, Naties, migratiestromen, industrie: eigenlijk werd het hele drama georkestreerd door de noniljoen muterende microben die de Aarde telde. Een jaar lang lezen, en de schellen vielen Els van de ogen. Bacteriën beslisten oorlogen, zetten ontwikkelingen in gang, elimineerden wereldrijken. Ze bepaalden wie te eten had en wie verhongerde, wie rijk werd en wie wegzonk in van ziekten vergeven ellende. De mond van een tienjarig kind bevat twee keer zoveel bacteriën als er mensen op de planeet rondlopen. Elk menselijk lichaam is afhankelijk van tien keer zoveel bacteriële cellen als van menselijke, en van honderd keer zoveel bacteriële genen als van menselijke. Microben orkestreren de expressie van menselijk DNA en reguleren de menselijke stofwisseling. Zij zijn het ecosysteem dat wij alleen maar bewonen. Wij kunnen dansen wat we willen, zij maken de muziek." (p174, 'Orfeo', Ricard Powers)

Wat een heerlijke narcistische krenking, het besef dat een menselijk lichaam eigenlijk gekoloniseerd wordt door bacteriën, sterker nog dat het zonder niet eens zou kunnen overleven. Deze wetenschap stemt tot nederigheid, een bescheidenheid die de mens moeilijk valt. De mens gelooft al te graag dat hij verheven is, boven de dieren, de planten, de microben, kortom boven de natuur staat, dat hij uitverkoren is, het superieure schepsel. Maar is dat wel zo? Is de mens eigenlijk wel zo bijzonder? In 'Het boek over de mensheid, een geschiedenis van cultuur, seks, oorlogen en onze evolutie' toont gezaghebbend geneticus Adam Rutherford, aan de hand van de laatste wetenschappelijke bevindingen, dat we maar weinig verschillen van andere dieren. Dat zaken die we als specifiek menselijk beschouwen, taal, technologie, cultuur, seks voor het plezier,... ,eigenlijk niet zo specifiek menselijk zijn.

'Het boek over de mensheid' is een fascinerende reis doorheen onze geschiedenis, onze evolutie, vol kennis en inzichten over het handelen en functioneren van andere levende organismen. Ook de vraag wat de mens dan toch misschien min of meer uitzonderlijk maakt, tracht Rutherford te beantwoorden. 'Het boek over de mensheid', een fantastische leeservaring, een heerlijke narcistische krenking die ons, mensen, weer met beide voeten op de grond plaatst.