Morgen op het menu
Zo'n vijf jaar geleden was er het boek Tien Miljard Monden dat de toekomst van de landbouw en de voeding beschreef, zoals hij uitgetekend werd en uitgeprobeerd op de technische universiteit van Wageningen, de wereldreferentie op het terrein.
In Vlaanderen is er ook een toporganisatie die mee in kaart brengt en mee bepaalt wat bij ons morgen op het menu zal staan. Dat is ILVO, een vrij goed bewaard geheim onderzoekscentrum in Melle-Merelbeke bij Gent. Toen ik er voor het eerst kwam, keek ik mijn ogen uit.
De CEO Joris Relaes heeft net samen met zijn communicatiedirecteur Nele Jacobs een boek uit met als ondertitel 'Hoe technologie en klimaat ons nieuwe voedselkansen bieden'. Voor de niet-gespecialiseerde belangstellende - en dat zou misschien iedereen moeten zijn - is er meer dan voldoende dat behartenswaardig is te ontdekken met betrekking tot ons voedsel. Zes hoofdstukken behandelen telkens zes andere problematieken van de totstandkoming van onze maaltijden. Er zijn uitdagingen op het vlak van microben, bodem, artificiële intelligentie, water, gentechnologie en innovaties in onze eetpatronen.
Het slothoofdstuk is een pleidooi: 'We moeten samen de hand aan de ploeg slaan'. Optimisme is een morele plicht, en dat stralen de auteurs uit. Sinds het weer gemeten wordt, is het nog nooit zo warm en droog geweest als de laatste tien jaar. Dat is een enorme bedreiging, maar aan innovators geeft het de kans interessante experimenten op te zetten en veranderingen in gang te steken.
Ik was bijzonder getriggerd door de hoofdstukken over artificiële intelligentie en gentechnologie. AI is all over the place en dus zeker op ons bord en in onze velden en stallen. Je vindt in het boek talrijke boeiende beschrijvingen van realisaties en mogelijkheden. Mij spraken de twee voorbeelden erg aan over het concept van de digitale tweeling. ILVO maakt een digitale versie van de Noordzee. Dat ziet er een huzarenstuk uit. Welke temperaturen, stromingen, vissen, algen, mosselen, planten, watervormen zijn er en waar situeren ze zich? Het boek legt het praktische nut van die kennis uit. Het is één van onze wapens om beter om te gaan met klimaatverandering. De digitale tweeling van het varken dient om productiviteit en dierenwelzijn uit te testen om het dan later in praktijk te zetten tot voordeel van mens en dier.
Hoe zorgt precisielandbouw op de akkers en in onze stallen ervoor dat we water en kunstmest besparen, en dat we goedkoper en gezonder produceren? Planeet en het welzijn van levende wezens kunnen hand in hand gaan. Het ene hoeft het andere niet uit te putten, zoals we het veel te lang hebben gedaan zonder ons daar zorgen over te maken.
In het hoofdstuk over gentechnologie fascineerde mij vooral alles op vlak van veredeling en de nieuwste vormen ervan. GGO stootte zo'n 15 jaar geleden op heel veel weerstand, vooral van mensen die niet zo goed beseften wat het inhield. Het verzet was meer ingegeven door purisme en angst om het onbekende dan door ratio, weten we nu. Vandaag heerst opnieuw dezelfde koudwatervrees tegen een techniek die op grote schaal doorbreekt: Het gaat om CRISPR-Cas, de veredeling door ingrepen te doen op DNA-niveau bij flora en fauna. De mens hoort ook bij die fauna. Maar dat is voor een ander boek.
Het komt goed met ons eten, want het moet goed komen. We moeten onze steden en onze hele planeet van gezond en duurzaam eten kunnen voorzien. Over de opportuniteiten om dit te bereiken, leer je in dit boek. Wie daarna gebeten is om nog meer te weten, kan online op de ING website gratis het boek downloaden met dezelfde titel als dit stukje 'Morgen Op Het Menu'. Of ik stuur je de pdf. Ik heb eraan mogen bijdragen en daardoor is voor mij een fascinerende wereld opengegaan waarvan ik niks wist: van veld tot vork. Die van authentiek en digitaal tot stand gekomen voedsel dat inwerkt op onze consumptie, onze landbouw en onze industrie in de nabije toekomst.
