Klassestrijd

Wie mij kent weet dat geloven in een hogere macht, wat dat ook moge wezen mij vreemd is. Het is, althans voor mij, onbegrijpelijk dat er iets over ons waakt, ons zou aansturen, ons een doel in het leven zou geven. En als ik bedenk hoeveel leed dat het geloof, wat dat ook moge zijn de mens al heeft berokkend dan begrijp ik er nog minder van. Wat niet wegneemt dat ik begrip kan opbrengen voor wie daar dan wel een houvast in vindt. Waar ik dan totaal geen begrip kan voor opbrengen is onrecht of het ontbreken van sociale gerechtigheid opgelegd door een groep die zich verheven voelt. Deze twee persoonlijke stellingen zijn net zoals in het vorige boek “ De dochter van de houtzager “ gelinkt aan de twee rode draden doorheen dit vervolgverhaal. Niettegenstaande Olsson zorgvuldig de belangrijkste gebeurtenissen uit het vorige boek doorheen het verder leven van het hoofdpersonage Britta weeft is het ten zeerste aangeraden om :“ De dochter van de houtzager,“ eerst te lezen al was het maar om de prachtige inkijk die je krijgt in de gedachten van een klein meisje dat tracht te voldoen aan de verwachtingen van haar omgeving. Je moet het kleine meisje Britta leren kennen alvorens je ondergedompeld wordt in haar ontluikende volwassenheid.We zijn inmiddels een paar jaar verder en komen Britta terug tegen als veertienjarige ribbenzaagster op de houtzagerij. Zij aanvaardt de erbarmelijke levensomstandigheden waarin de arbeiders van de houtzagerij leven. Zij weet van niet beter en de hele arbeidersgemeenschap trekt zich op aan de samenhorigheid die er was na de grote staking jaren geleden die brutaal en onrechtmatig door de ‘verheven’ klasse werd onderdrukt. Britta voelt zich een echte voldragen arbeidster en is daar erg trots op maar dat brengt nauwelijks levenscomfort met zich mee. Het grote geluk in haar leven zijn haar ouders die haar zo liefdevol opvoeden en zelf een bredere kijk hebben op de wereld dan menig ander. Haar geluk ligt ook in het grote verdriet van haar ouders die hun andere kinderen verloren tijdens de ijskoude vlucht van hun schamel boerenbestaan naar een geregeld arbeidersinkomen, zij is nu kind alleen en dat is heel wat beter dan het doorsnee arbeidersgezin met meerdere kinderen en een aan drank verslaafde vader. Het is die vrijwaring van drank eigen aan het baptistengeloof dat moeder aanhangt die voor rust zorgt. Haar vader die gelooft niet want hij vindt dat god naar mensen kijkt alsof het bomen zijn: “ Als een boom gekapt wordt heb je toch ook geen verdriet? ” Britta die als klein meisje heel godsvruchtig was maar in haar mooie kinderlijke eerlijkheid zoveel in vraag stelde en toch zo volgzaam was blijft gedurende haar puberteit verder kampen met die tweestrijd. Opgevoed in liefde en een warm nest stelt ze zichzelf en haar omgeving nog steeds in vraag. Dit is meteen ook de schoonheid van dit boek, Olsson zelf voorgangster in een Baptistengemeenschap neemt geen stelling in bij Britta, zij laat haar twijfelen, zoeken en zichzelf verkennen. ‘t Wordt allemaal mooi omschreven maar tussen de regels in word je koudweg gepakt door dit armoedig bestaan versus de deftige burgerij. Ik werd dikwijls kwaad over dat onrecht maar ’t was in die tijdsgeest niet anders, de klassenmaatschappij was toen duidelijk, je had geld of je had geen geld, je kon niet doen alsof zoals nu in onze samenleving.Maar dan gebeurt er iets dat haar hele leven overhoop zal gooien. Leven in armoede is niet eenvoudig maar als je niet beter weet dan kan je niet vergelijken maar blijkbaar kan het nog rampzaliger. En je moet het Britta nageven zelfs in deze nieuwe situatie blijft zij overeind en ze blijft de dromen najagen die elk meisje van zestien najaagt, die dromen zijn wars van tijd en plaats. Als je net zoals ik de twee boeken opeenvolgend leest krijg je zo’n grote verbondenheid met Britta dat je haar zo maar in je hart sluit, voor eeuwig.

Doorheen Britta laat Olsson je kennismaken met de voedingsbodem van het socialisme, ze laat je kennismaken met de verhevenheid van de burgerij maar ook met de kracht van een prachtig persoon op zoek naar zichzelf in al haar twijfels en geloof.Jan StevensAlle info over de beide boeken vind je via http://www.boekensite.gent/node/3963 - http://www.boekensite.gent/node/4143