Klein boekje, grote literatuur

Morris de jongen die de hond vond werd terecht geselecteerd voor de shortlist van de Boon 2023. Een pareltje in de Nederlandstalige literatuur met volgende tekst op de achterflap:

Een vrieskoud avontuur
waarvan je gaat gloeien.
Over sneeuw die blijft liggen,
een hond die wegloopt,
en het belang van een naam.

Bart Moeyaert is een woordkunstenaar. Hij weet de juiste woorden te kiezen die in een sobere combinatie met elkaar een volledig verhaal kunnen dragen, waarbij suggestie een grote rol speelt. Het belangrijkste vindt eigenlijk zelfs plaats tussen de regels door. Als lezer kan je het verhaal aanvullen en beleven naar eigen aanvoelen. Zo brengt Morris bij elke lezer persoonlijke herinneringen naar boven, gevoelens die je als kind of als jongere had maar die je toen niet kon benoemen.

Bart Moeyaert weet emoties perfect weer te geven. Hij benoemt de gevoelens niet, hij suggereert ze. Soms op een heel fijnzinnige manier. Hij verwoordt wat wij wel weten of aanvoelen, maar nog niet expliciet hebben uitgesproken. Het zijn doordenkertjes. Bijvoorbeeld: “Als iets een naam heeft, bestaat het meer dan zonder.” Of nog: “Als iemand zo stil mogelijk probeert te huilen, moet je niet vragen of hij huilt. En ook niet waarom.”

Bart Moeyaert is een magiër die jou met slechts enkele woorden de winter met zijn vrieskou laat voelen, de eenzaamheid van verdwalen in een sneeuwstorm, of de gezellige warmte van een keuken waar wafels en poffertjes werden gebakken door mensen die van je houden.

Het sneeuwlandschap staat voor mij voor de reinheid en ongereptheid van de kinderlijke ziel. Maar al snel betreden andere kinderen en ook volwassenen die zuiverheid en laten er sporen achter. Morris is een verhaal door kinderogen gezien, en kinderen zien meer dan wij denken, ze doorzien mensen en situaties soms beter dan wij zelf omdat ze zonder vooroordelen naar de wereld kijken en openstaan voor ver- en bewondering. Het verdriet van een kind kan ook eindeloos diep zijn en levenslange sporen achterlaten.

Dit verhaal doet me denken aan Le Petit Prince en het wordt volgens mij een even grote klassieker – Morris ís zelfs nu al die klassieker. De prachtige sobere illustraties van Sebastiaan Van Doninck hebben daar ongetwijfeld ook toe bijgedragen.

Morris is een aanrader voor alle leeftijden: kinderen, (jong)volwassenen, senioren … en dus niet louter een kinder- of jeugdboek.

Een sober, snedig, vertederend, emotioneel en hartverwarmend verhaal, om telkens weer van te genieten.