Atypische roadnovel

In Nachtpassagier van Maurice Pons neemt George, een wat protserige autogek, op vraag van een vriendin een passagier mee van Parijs naar Champagnole in de Jura.

Voor George telt vooral het vermogen van de auto, sneller is beter. Maar de snelheid en de stuurmanskunsten van George maken weinig indruk op zijn passagier, een zwijgzame Algerijn die zich uitsluitend bekommert om de linnen tas die hij voortdurend tegen zich aan klemt.

Het is midden jaren 50 en de Frans-Algerijnse oorlog zorgt voor een beladen sfeer, die zich langzaam ook in de auto laat voelen. In Parijs werd zonet een aanslag gepleegd op een ambassadeur. Tijdens tussenstops in tankstations wordt de Algerijnse man argwanend bekeken, en ook George deelt in de vijandigheid. Gaandeweg wordt de passagier spraakzamer en vertelt hij over de onafhankelijkheidsstrijd in Algerije en het racisme waarmee hij in Frankrijk te maken krijgt.

Maurice Pons kreeg bij het verschijnen van dit boek in 1960 het verwijt anti-Franse literatuur te schrijven, maar wijst in deze atypische roadnovel net nadrukkelijk op de tekortkomingen van het koloniale denken.