Gewone mensen kunnen zichzelf zo overstijgen dat ze buitengewoon worden, al sleurt de geschiedenis hen mee

Ik had de titel van dit boek al een aantal keer horen vallen, zonder eigenlijk een idee te hebben waarover het ging. Nu begon ik er dus nietsvermoedend aan (er stond geen korte inhoud achteraan op mijn exemplaar, alleen een lofzang erop)

De beste beschrijving ervan is eigenlijk een commentaar dat ik op internet vond over de schrijfstijl van Annejet van der Zijl. Zij neemt een dwarsdoorsnede van de gewone samenleving, en bekijkt hoe het deze gewone mensen verging. Zelf begint ze haar boek met twee citaten waarvan er een komt uit Het verhaal van een Duitser, 1914-1933 van S. Haffner: Wie iets van een bepaalde tijd wil begrijpen, moet biografieën lezen, en dan niet die van staatslieden, maar de in aantal veel te schaarse biografieën van onbekende burgers.

Dit boek volgt een Surinaamse zwarte man, Waldemar, die naar Nederland komt en een gewone blanke, Nederlandse vrouw, Rika die haar hart voor hem opent. Van der Zijl verhaalt hoe het was voor Waldemar om de eerste zwarte man te zijn in een volledig blanke omgeving, hoe er gereageerd wordt op hun relatie en hoe hun hart zo groot was voor hun omgeving dat hun gastvrijheid (ze leidden een pension), zich tijdens WO II automatisch uitstrekt naar joden ook. Hun rol in het verzet wordt besproken, en vervolgens hun lotgevallen in verschillende concentratiekampen.

Van der Zijl documenteerde zich uitstekend en gebruikt naast vele historische werken ook de briefcorrespondentie van de familie en nazaten, en sprak met velen van hen. Het boek bevat ook foto's van vele episodes, klein (een foto in de duinen) en groot (Rika's briefje voor haar familie dat ze uit de trein richting concentratiekamp kan gooien)

Dit boek vertelt over de geslotenheid van een witte maatschappij, over de slavernij, over racisme en WO II, maar meer dan dat blinkt dit boek een paar onbekende mensen, die als ruwe diamanten waren, op tot de volwaardige diamanten die ze verdienen te zijn. De vraag die bij je opkomt, is: waarom heb ik nooit over deze mensen gelezen in de geschiedenisboeken? De boodschap die je bijblijft, is: iedereen, klein of groot, onbelangrijk of belangrijk, kan iets moois en groots met zijn leven doen.