Staalhard dromen van Elba

'De wereld moest nog komen. De wereld kwam als je veertien werd. Ze stortten zich samen in het schuim van een golf als er een veerboot langskwam en het oppervlak van de zee pas echt begon te deinen. Er werd al een paar jaar gepraat over die twee, bij de bar, rond de tafeltjes van de oudere jongens: er werd gezegd dat ze er helemaal niet slecht uitzagen. Wacht maar tot ze wat groter zijn, dan zul je wat zien. Anna en Francesca, dertien jaar, bijna veertien. De donkere en de blonde. Daarginds, tussen al die jongens, die ogen, die lijven, die in het water allemaal tot elkaars gelijken werden teruggebracht, verstomd, enthousiaste lichamen. Voor de grap pikten ze telkens de bal in wanneer een jongen net op het punt stond hem in het doel te schieten. Een doel gemaakt van twee in de vloedlijn gestoken houten palen. En een hard schot dat op een doelpunt moest leiden. Ze renden in het gedrang, ze keken elkaar aan, ze pakten elkaar bij de hand. Ze wisten dat ze de natuur aan hun kant hadden, ze wisten dat dat een kracht was. Want in sommige omgevingen is mooi zijn voor een meisje het enige wat telt. En als je een pechvogel bent, heb je geen leven. Als de jongens jouw naam niet op de pijlers van de binnenplaats schrijven en geen briefjes onder je deur schuiven, dan ben je niemand. Dan wil je op je dertiende al dood. Anna en Francesca strooiden lachjes alle kanten op. Nino, die ze op zijn nek droeg, voelde daar hun warme geslacht. Voor hij ze in het water gooide, begon Massimo ze te kietelen en te bijten. Waar iedereen bij was. En zij lieten alles met zich doen door de eerste de beste, zonder de minste schroom, zonder het minste benul. Zomaar, met de hele wereld in de buurt, en met schijnt aan wie er zat te kijken. Maar ze waren niet de enigen die bepaalde nieuwe dingen in hun lichaam ervoeren. Ook de pechvogels, de lelijkerds zoals Lisa die in haar badhanddoek gerold lag, zouden het liefst voor ieders ogen door de branding rollen en buiten adem het water in rennen. In het rennen van Anna en Francesca, botsende tegen armen, lachjes en tennisballen, met hun bovenstukje half loshangend, schuilde een uitdaging. En wie naar hen keek, was jaloers op die boezem, die kont, die schaamteloze lach die zei: ik besta. Het zand in het lage water vermengde zich met het zeewier, werd één dikke brij. De blonde en de donkere renden de zee in. Ze voelden hoe ze door de jongensogen werden opgenomen. Dat was wat ze wilden, bekeken worden. Er was geen duidelijke waarom. Ze speelden, dat zag je, maar ze waren ook serieus. De donkere en de blonde. Zij tweeën, altijd en alleen zij tweeën. Als ze uit het water kwamen, hielden ze elkaars hand vast alsof ze verkering hadden. En naar de wc van de bar gingen ze altijd samen. Ze paradeerden heen en weer over het strand, draaiden zich beurtelings om als ze blijk van waardering kregen. Ze lieten je hun schoonheid zwaar voelen. Ze maakten er agressief gebruik van. En Anna kon je misschien nog wel eens gedag zeggen, ook als je een mislukkeling was, maar Francesca groette nooit, glimlachte nooit. Behalve naar Anna. De zomer van 2001, die kan niemand vergeten. Zelfs het instorten van de Twin Towers maakte voor Anna en Francesca in wezen deel uit van het orgasme dat ze beleefden toen ze ontdekten dat hun lichaam aan het veranderen was.' (p. 21-22)

In die zomer van 2001 leek alles nog zonnig en onschuldig, dromen nog toegelaten, nog bereikbaar. Na die zomer van zon, zee en plezier zou het leven van Anna en Francesca, de zwarte en de blonde, voorgoed veranderen. Hun levens scheuren langzaam uit elkaar. Ze ontdekken elk iets anders, de één iets onbereikbaarder als de ander. Toch blijven ze dromen, in stilte, dromen van Elba.

In haar debuut Staal, een tragisch sociaal drama en een intens coming-of-age verhaal, neemt Silvia Avallone je mee naar de troosteloze en afgeleefde woonkazernes van Piombino, een Toscaanse industriestad aan de Middellandse Zee met uitzicht op het paradijselijke eiland Elba. In die arme, harde en grauwe omgeving groeien Anna en Francesca op als twee hartsvriendinnen in de rokerige schaduw van de dreigende staalfabrieken. Toch schuilt er ook tederheid en poëzie in al deze lelijkheid.

Dat de inwoners van Piombino niet zo opgezet waren met deze roman, was deels begrijpelijk, het Rabot is ook meer dan de 'beroerdste wijk van Vlaanderen vol torenflats' (dixit Bernard Lietaer). Toch kan je er niet omheen dat het leven voor zij die moeten opgroeien in deze kansloze buurten ongemeen hard is. En die strijd, niet alleen die met hun vechtende emoties, eigen aan hun leeftijd, maar ook om aan dit troosteloos kansarm lot te ontsnappen beschrijft Avallone op uiterst gevoelige wijze.

'Staal is een beklemmend, maar ook ontroerend verhaal, dat je ademloos uitleest.' (de Volkskrant)