Kloeke theaterroman
In De draaischijf laat Tom Lanoye een net overleden Alex De Smedt aan het woord, directeur-generaal van de Antwerpse stadstheaters tijdens de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog. De Smedt kijkt terug op zijn leven en zijn artistieke verwezenlijkingen op en naast de planken en voelt zich verongelijkt dat zijn graf, in tegenstelling tot dat van anderen, op het Schoonselhof geen waardiger plekje kreeg. Nochtans treft hem weinig blaam, vindt hij zelf. Hij werkte weliswaar samen met de Duitsers, maar bleef altijd trouw aan de kunst en moest bovendien zijn Joodse vrouw beschermen.
Lanoye portretteerde De Smedt op Joris Diels (1903-1992), directeur van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg tijdens de oorlogsjaren. In deze kloeke stadsroman, die diep in de theatergeschiedenis van Antwerpen en Den Haag duikt, schetst hij niet alleen een portret van de culturele elite tijdens de bezettingsjaren, maar ook van het opportunisme van de kunstenaar die zich aan de samenleving denkt te kunnen onttrekken.
