Jeroen Juchtmans
Leestip van Jeroen Juchtmans
Een goed boek zaait met milde hand vraagtekens. (Cocteau)

Nachtmerrieachtig pamflet

31 januari 2020

Modiano, nobelprijswinnaar en meester van de melancholie, heeft een fantastisch œuvre bij elkaar geschreven. In wezen één eindeloos zoeken naar zijn eigen identiteit. Zo ook zijn debuut 'Place de l'étoile' waarmee hij in 1968 de wereld verblufte.

In De plaats van de ster gaat het er inderdaad onstuimig aan toe. Genadeloos word je door de jonge Modiano MEEGEZOGEN IN EEN ZWART GAT VAN NOG ZWARTERE HUMOR. Eerst glimlach je maar geleidelijk aan geraak je geïrriteerd, geïntimideerd; degout en vertwijfeling sleuren je dieper en dieper. Gedesoriënteerd zoek je de plaats van de ster. Schlemilovitch, de verteller van dienst, Schlemilovitch een antisemitische Jood of een joodse antisemiet, geniet als je het weer eens niet weet. Waar zijn we? Welk moment? Dit kan toch niet! Schlemilovitch smult ervan je te desoriënteren terwijl hij gestaag zijn onwaarschijnlijk relaas door blijft vertellen. Hij collaboreert, verklikt en treedt zelfs in dienst van de Gestapo. Maar Schlemilovitch is niet degoutanter dan de miljoenen raszuivere(nde) medeplichtigen met hun duister-idiote gedachten.

Een waslijst schrijvers spoken met je mee. Sachs en Céline, Gérard de Nerval en Verlaine, Proust en Jean Paul Schweizer de la Sarth,... DIT IS GEEN NOVELLE MAAR EEN GANSE BIBLIOTHEEK, een literair doolhof waarin Schlemilovitch je doet verdwalen zijn onvermijdelijk lot tegemoet.

De plaats van de ster sluit zich meesterlijk aan bij Zweigs woorden uit De wereld van gisteren over Freuds en Schritzlers 'Unlust an der Kultur' over 'de donkere machten die hun aandeel hadden in de wilde roes waarin alles door elkaar liep, opofferingsgezindheid en alcohol, zin voor avontuur en simpele goedgelovigheid, de oude magie van de vlaggen en de patriottische woorden - deze angstwekkende, in woorden nauwelijks te beschrijven roes van miljoenen, die een ogenblik lang de grootste misdaad van onze tijd een wilde en bijna meeslepende betovering verleende.'Hoop dat de von Hofmannsthals van vandaag en morgen niet de schouders opheffen als de woordbrakers deze betovering wederom opblinken.

Dit "nachtmerrieachtig pamflet neergepend door iemand die niet goed wakker is geworden" (dixit Modiano) is hard en confronterend maar je moed als lezer wordt meer dan beloond. Een boek dat er nog altijd toe doet.

En tot slot:

Op een dag in juni 1942 stapt een Duitse officier op een jongeman af en vraagt hem: "Pardon meneer, kunt u me zeggen waar de place de l'étoile is? De jongeman wijst links op zijn borst. (Joodse anekdote)

Synopsis

Hallucinatoire beleving van een joodse jongeman.

Jeroen Juchtmans
Leestip van Jeroen Juchtmans
Een goed boek zaait met milde hand vraagtekens. (Cocteau)

De plaats van de ster : roman
Titel:
De plaats van de ster : roman
Auteur:
Patrick Modiano
# pagina's:
154 p.
Genre:
Romans
Uitgeverij:
Meulenhoff
ISBN:
9789029090711
Materiaal:
Boek
Onderwerp:
Jodendom

Gerelateerde leestips