Dwarse schoonheid zoals het leven ...

Dichter Paul Demets heeft een nieuwe mijlpaal overschreden dankzij De schaamsoort : briefgedichten aan Guido Gezelle (2024), poëzie die vertelt, waarschuwt en troost (cfr. De hazenklager). In 7 cycli of afdelingen, die elk een hoofdzonde als titel hebben en 7 gedichten bevatten – een indeling die Demets ondertussen in de vingers heeft – bevraagt hij zijn identiteit (persoonlijk leven, schrijven) en creëert een bedding voor mens, natuur (fauna en flora) en het leven en de maatschappij in de 21^ste eeuw. Via zijn liefde voor de natuur vindt hij zelfs verbinding met de rijke en hoogstaande poëzieschatkamer van Guido Gezelle uit de 19^de eeuw, die hij al in het eerste gedicht ‘Beste G. ‘ rechtstreeks aanspreekt, verder doorheen de bundel opneemt als de letter ‘G’, in flarden gezelliaanse poëzie in cursief en die een baken is voor zijn reflectie over de (on)zin van religie.
De schaamsoort ‘wemelt’ van de tegenstellingen van begin tot eind – bijvoorbeeld in de titel die verwijst naar een soort dier en/of de mens die schaamteloos of beschaamd is. Meer dan in zijn vorige bundels werpt hij zijn schrijverschap in het strijdperk. Centraal in de bundel, in de vierde afdeling Ira (woede) inspireert zelfs het Lam Gods door te stellen ‘Schrijven wou ik, zoals het Lam (…) / In wat ik schreef wou ik wereld sparen’. Ook beladen actuele thema’s zoals het seksueel misbruik in de Belgische Kerk of de zaak Sanda Dia (een fataal afgelopen studentendoop) worden poëtisch verwoord.
Maar Demets blijft vooral door middel van zijn poëzie de wereld en de maatschappij onderzoeken en laat elke afdeling in de bundel voorafgaan door een citaat van zeven geëngageerde auteurs (filosofen, literatuurwetenschappers, journalisten) als een leidraad – of 7 deugden? Je leest en leert dus ook meer over de ‘witte’ mens, racisme, gender, de relatie van de mens met de omgeving en het buitenmenselijke, de toename van verwarring en chaos (entropie). Op die manier word je deel van een dwarse schoonheid die uit de hele poëziebundel straalt, zoals het leven …