Ongelooflijk mooi geschreven!

De Italiaanse Claudia Durastanti schreef een sublieme roman over haar dove ouders en over haar gevoel nergens echt thuis te horen.

Claudia Durastanti is schrijver, literair vertaler en journalist voor La Repubblica. Haar werk is bekroond met diverse prijzen en De vreemdelinge stond op de shortlist voor de Premio Strega. Ze is de oprichter van een Italiaans schrijversfestival in Londen en muziekrecensente met als specialiteit punk en noise.

Durastanti werd geboren in New York (1984), haar ouders waren beiden Italiaans en allebei doof. Haar moeder leed bovendien aan borderline. Op haar zesde verhuisde ze met haar moeder naar het Italiaanse platteland, waar ze zich voor het eerst echt een ‘vreemdelinge’ voelde. Momenteel woont ze in Londen.

‘Van wie heb je leren praten?’ was de eerste vraag die mensen aan Claudia Durastanti stelden wanneer ze hoorden dat haar ouders allebei doof waren. ‘In welke taal droom je?’ vroegen ze toen ze hoorden dat ze op haar zesde van Brooklyn naar het Italiaanse platteland was verhuisd.

Wellicht is toen haar interesse in taal ontstaan. Haar interesse in stilte en geluid. Niet alleen de stilte die dove mensen ‘horen’ en die 'oorverdovend' kan zijn, maar ook de stilte van iemand die zich niet thuis voelt en die observeert en reflecteert van op de zijlijn.

Ze ervaart zelf wat de doofheid voor haar ouders betekent als ze de semi-anechoïsche kamer van Doug Wheeler in het Guggenheim in New York bezoekt: ‘Toen ik de ruimte betrad hoorde ik het geluid van mijn speeksel, het gerommel van mijn maag, zelfs het knipperen van mijn wimpers, maar desondanks had ik het gevoel dat ik verdween in het mij omringende wit. In tegenstelling tot Cage ervoer ik daarbinnen niet een voorteken van mijn toekomst, maar dacht ik aan mijn verleden, en aan het feit dat mijn ouders al hun leven lang in zo’n kamer vertoeven.’ (pag. 47)

De Vreemdelinge is deels autobiografisch, deels fictie. Het is ook deels een reisverhaal. De auteur keert terug naar de jaren zestig toen haar ouders elkaar in Italië leerden kennen en naar Amerika trokken, waar zij werd geboren. Ze beschrijft de eenzaamheid toen ze met haar moeder terug in Italië woonde, in sociale isolatie bijna. Het geldtekort, de armoede. De afwezigheid van haar vader.

Maar het boek is geen afrekening met haar verleden, integendeel. Het voelt aan alsof ze het zelf wil begrijpen door het neer te schrijven, alsof haar woorden haar gedachten en herinneringen trachten bij te houden en te vangen in taal.

Ze beschrijft haar personages heel uitgebreid – alsof ze een objectieve en geduldige toeschouwer is – in prachtige volzinnen en sprekende metaforen. Haar liefde voor taal maakt van dit boek een juweeltje van woordkunst.

Trouwens ook mijn petje af voor het werk van Manon Smits die dit boek prachtig hertaalde naar het Nederlands.

Nog nooit was bij mij de drang zo groot om een boek onmiddellijk opnieuw te lezen als bij De Vreemdelinge.