Scherp en meeslepend

Nadat ik Terugkeer naar Brideshead had gelezen, was ik benieuwd naar de andere romans van Evelyn Waugh. Een handvol stof werd geschreven in 1934 en wordt beschouwd als een van de grootste Engelse romans van de twintigste eeuw.

Een handvol stof is scherp en meeslepend, maar vooral een doorleefd verhaal van het uiteenvallen van een huwelijk. De roman speelt zich af in het Victoriaanse Engeland van de jaren dertig en draait om het uitgebluste huwelijk van Tony en Brenda Last. Brenda heeft genoeg van hun grote landgoed, Hetton Abbey, dat alle tijd en energie van haar man in beslag neemt. Ze huurt een flat in Londen en heeft een affaire met John Beaver, een nietsnut die haar gebruikt om zijn sociale positie veilig te stellen. Nadat hij door zijn vrouw is verraden en zijn illusies een voor een heeft zien verbrijzelen, neemt Tony deel aan een expeditie naar de Braziliaanse jungle.

De auteur heeft zich het genre van de sociale satire eigen gemaakt, en deze roman is een subliem voorbeeld van zijn beheersing ervan. Waugh schetst op een heel accurate manier het doen en laten van de betere Britse klasse. Het boek bevat een serieuze ondertoon en kan als een overgangswerk naar Waughs katholieke naoorlogse fictie worden gezien. Waugh verwerkte zijn eigen ervaringen en emoties naar aanleiding van zijn uiteengevallen huwelijk in de roman. Zijn vrouw had hem verlaten voor zijn beste vriend. Hoewel het een man uit zijn eigen klasse was, voerde Waugh in zijn roman een minnaar op uit een lagere klasse die Brenda ziet als een opstapje naar een betere sociale positie. In 1933-1934 reisde Waugh ook naar het Zuid-Amerikaanse binnenland, en een aantal incidenten van de reis zijn verwerkt in de roman. Het is geen fraaie zedenschets die Waugh schildert. Er is humor en ironie, maar ook tragiek en wanhoop aanwezig in dit onthutsende verhaal. Het einde van de roman is een verwijzing naar het latere existentialisme. Dit alles maakt Een handvol stof een echte aanrader en terecht een moderne Britse klassieker.