Holistisch , mythisch en betoverende verhaallijnen

Het boek gaat over 3 personages, over 2 rivieren en over 1 gedicht. De verbindende factor is een waterdruppel.

Drie personages: Arthur (Londen, 1840), een man die in extreme armoede geboren wordt en al op jonge leeftijd gefascineerd raakt door het oude Mesopotamië. De negenjarige Narin (Turkije, 2014) die met haar oma naar de geboortestreek van haar voorouders reist. Haar oma (die net als veel vrouwen in hun familie een zieneres is) wijdt Narin in in de cultuur en tradities van de Jezidi’s. En tenslotte Zaleekhah (Londen, 2018) die onderzoek doet naar rivieren en in contact komt met een bijzondere taal en schrift. Water is het verbindende element in hun drie levens.

Twee rivieren: de Theems in Londen en de Tigris in Mesopotamië. Water wordt gevolgd, rivieren worden geëerd. Via Zaleekhah leert de lezer heel veel over waterhuishouding en het effect op het klimaat, over talloze ondergrondse rivieren die door de mens werden verstopt onder beton … Op veel plaatsen werd water, voorwaarde en symbool voor leven, door menselijk handelen een verwoestend element:

in 630 voor Christus werd de Tigris vervuild door de rottende lijken van Assurbanipals vijanden. In 19de-eeuws Londen was de Theems een open riool en werd cholera verspreid via waterbronnen. De bouw van de Ilisu-dam in Turkije in de 21ste eeuw leidt niet alleen tot een sterk verlaagd waterpeil in de Tigris, met alle problemen van dien voor Irak, maar laat ook een heel gebied overstromen waarbij al zijn natuurlijke, culturele en historische rijkdommen verloren gaan.

En dan is er nog dat ene gedicht: het 3000 jaar oude Gilgamesj-epos, dat in een soort spijkerschrift op kleitabletten werd geschreven en waarin onder meer het Bijbelse verhaal van de zondvloed wordt verteld. Ook dit epos vormt een raakvlak tussen de drie protagonisten.

Elif Shafak moet enorm veel research gedaan hebben om dit boek te kunnen schrijven, zowel op wetenschappelijk, historisch, politiek, religieus als sociaal vlak – kortom: multidisciplinair. De overstap in het verhaal van het ene personage naar het andere verloopt vloeiend en houdt er de spanning in.

Bovenstaande is slechts een summiere beschrijving van wat zich afspeelt in Er stromen rivieren in de lucht.

Ik ervoer het lezen van dit boek als heel verrijkend, intrigerend en overweldigend. Een boek dat je niet loslaat, niet tijdens het lezen en al zeker niet als het eenmaal uitgelezen is. Een absolute aanrader.