Meesterlijk geschreven biografie van zoon van Napoleon
“Was Napoleon Bonaparte met Joséphine getrouwd uit liefde, zijn tweede huwelijk, met de Oostenrijkse Marie-Louise, was een zuiver politiek aangelegenheid.” Zo start Gentse auteur Eric Bauwens zijn biografie over Napoleon II (1811-1832), de enige wettige zoon en mogelijke opvolger van Napoleon. Bauwens tekent dit korte leven in zijn historische context. Het werd een turf van een boek dat leest als een boeiende roman. Met dit boeiend levensverhaal zorgt Bauwens ervoor dat de jonge prins ook in ons taalgebied bekendheid verwerft. Het boek bulkt van de historische informatie en weetjes uit de eerste decennia van de 19de eeuw. Door de opdeling in grote delen, hoofd- en subonderdelen schept de auteur klaarheid in zijn geschiedenis. De informatie is hapklaar en de vele personages, politieke gebeurtenissen en dagdagelijkse situaties blijven glashelder. De stambomen van de dynastieën van de hoofdspelers en het uitgebreide personenregister achteraan bieden extra informatie. De raak verwoorde titels en tussentitels vatten de levensgeschiedenis van het adelaarsjong samen. Het gaat van ‘Van kleine vredesvorst tot vluchteling’ over ‘Een paleis als heropvoedingskamp’, ‘Een ongelukkige Habsburgse prins’ en andere voorbeelden tot ‘Mythevorming en misbruik’.
De Franse schrijver Victor Hugo was de eerste die naar de zoon van Napoleon en Marie-Louise verrees als ‘het adelaarsjong’. In de geschiedenisboeken was de zoon van Napoleon amper aanwezig, maar voor de literatuur, het theater, de film en de opera werd hij een onuitputtelijke bron van inspiratie. Zo kwam Bauwens trouwens op het spoor van zijn protagonist. Het waren een stripverhaal van Liliane en Fred Funcken en zijn moeders herinneringen aan de sublieme manier waarop Vina Bovy in 1950 in de opera L’Aiglon uit 1937 van Jacques Ibert en Arthur Honegger het lot van de ongelukkige en doodzieke prins bezong, die de fascinatie voor Napoleon II bij Eric Bauwens aanwakkerden. De Gentse diva en operadirectrice was trouwens de eerste bekende Gentenaar waarover Bauwens in 2018 publiceerde, nadien volgden biografieën over Hélène Maréchal, Edward Anseele en Freek Neirynck. De link met Gent lees je in het stukje over de zwaarlijvige en zwetende koning Louis XVIII, die een korte periode onderdak zocht in Gent, en die door de Gentenaar nog steeds gekend is als Lowie-die-zwiet. Het toneelstuk L’Aiglon (1900) van Edmond Rostand, geschreven voor de mythische actrice Sarah Bernard, was voor de auteur een startpunt in zijn onderzoek.
Bij zijn geboorte op 19 maart 1811 is Napoleon François Joseph Charles voorbestemd om zijn vader op te volgen en zo de machtigste man ter wereld te worden. Hij krijgt de titel van Koning van Rome. Als Napoleon ten val komt, is zijn driejarig zoontje een nachtmerrie voor de Europese machthebbers. Het prinsje wordt uit zijn vertrouwde omgeving gehaald en komt als telg van de Habsburgse dynastie aan het strenge en kille Weense hof van zijn grootvader aan moederszijde terecht, alwaar hij wordt weggestopt in een gouden kooi. De jongen wordt er ‘heropgevoed’, moet zijn moedertaal afleren, krijgt een nieuwe naam, Franz naar zijn grootvader keizer Franz II, en later ook de titel van hertog van Reichstadt. Hij mist er niet alleen zijn geliefde vader maar ook zijn moeder die haar eigen leven leidt. Zijn hele jeugd wordt getekend door eenzaamheid en onbegrip en hij groeit op tot een introverte doch intelligente jongeman. Tevergeefs zoekt de jongen naar zijn identiteit: is hij Fransman of Oostenrijker? Was zijn vader een held of een schurk? De tragische held sterft op 21-jarige leeftijd zonder het antwoord op die vragen te kennen. De tuberculose heeft hem geveld op het ogenblik dat hij zich voor het eerst geroepen voelde om een rol te spelen in de geschiedenis van Europa, liefst in die van Frankrijk. Het is dus interessant zich af te vragen of er van het adelaarsjong zou zijn geworden als hij niet zo vroeg was overleden. Meer dan een eeuw na zijn dood echter wordt zijn nagedachtenis bezoedeld, want Hitler wou van hem een symbool van de collaboratie maken. Met zijn vader werd Napoleon II, alias Franz, pas herenigd in de dood toen zijn kist in december 1969 in de crypte van Hôtel des Invalides werd bijgezet. Sindsdien rust Napoleon François Joseph Charles Bonaparte aan de voet van het standbeeld van zijn vader.
Met deze meesterlijk geschreven levensgeschiedenis bewijs Eric Bauwens wat een rasverteller hij is en over wat een psychologisch inzicht én een vlotte pen hij beschikt. Dit 400 bladzijden tellende boek houdt je tot het einde in de ban. Het boek bevat bovendien prachtige illustraties. Absoluut een aanrader in deze donkere dagen!
