Waarom er een kerktoren in de Reschensee staat

Het verhaal speelt zich af voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in het gebied rond Curon (Noord Italië) in de Ötztaler Alpen aan de grens met Oostenrijk en Zwitserland.

Een boerengemeenschap wordt verscheurd door de plannen om een stuwdam te bouwen die hun heimat volledig onder water zal zetten. Komt daar bovenop de bezetting door afwisselend Italië en Duitsland en het verbod om de moedertaal nog te spreken: de ideale manier om een hele bevolkingsgroep monddood te maken.

Trina, de dochter van een timmerman, volgt samen met haar vriendinnen Barbara en Maja een opleiding tot onderwijzeres. Dit tot onvrede van haar nogal nuchtere moeder. Trina trouwt met Erich Hauser, een boer uit het dorp, met wie ze twee kinderen krijgt.

In het begin van de jaren twintig annexeert Mussolini het Duitstalige Zuid-Tirol. De fascisten proberen de streek te italianiseren, maar de lokale bevolking heeft moeite met het Italiaans dat ze worden gedwongen te spreken. Italiaans wordt op school ook de verplichte taal. Trina besluit daarop Italiaans te leren en ze onderwijst de dorpskinderen clandestien verder in het Duits.

Als Hitler eind jaren dertig zijn oog op de streek laat vallen, zien sommige dalbewoners – vooral de jongeren - in hem de verlosser. Hij zal de aanleg van het stuwmeer toch wel kunnen verijdelen? Erich en Trina hebben weinig sympathie voor ideologieën: noch voor het fascisme noch voor het nazisme. Zij wensen enkel dat alles blijft zoals het vroeger was.

En dan overkomt het gezin een drama. De dochter vlucht op een nacht met haar familie mee naar Duitsland, terwijl de zoon zich vrijwillig voor de Wehrmacht aanmeldt. Zij kiezen voor de vooruitgang die Duitsland belooft, terwijl Trina en vooral Erich zich blijven inzetten om de bouw van de stuwdam te verhinderen en hun dorp en thuis te redden. Tevergeefs.

Ik blijf hier behandelt vele thema’s: de oorlog die over Europa trekt, de teloorgang van de traditionele landbouw, het uitvliegen van de jeugd en het verbod om de eigen taal te spreken.

De roman heeft een eenvoudige taal en vertelstructuur en leest daardoor vlot. Maar het spijt me wel dat ik het boek niet in de oorspronkelijke taal kon lezen, want volgens mij hapert de vertaling hier en daar, of in elk geval gaat er een stuk authenticiteit verloren in de Nederlandse vertaling. Eens te meer een bewijs hoe belangrijk het is om je gevoelens te kunnen uiten in je moedertaal.