Siblings - Geschwister: een haat-liefde verhouding

De neerlandicus en biograaf Jan Fontein (°1936) beschrijft in dertien boeiende essays de intieme broer-zuster-relatie van verschillende bekende schrijvers. Als de op één na jongste uit een Amsterdams gezin van twaalf kinderen ervoer hij maar al te sterk de bepalende invloed van gezinsbanden. Nadat hij zijn autobiografische familieroman Biefstuk en benzine publiceerde, barstte de familiebom. Geen van zijn zes zussen ging akkoord met zijn beeldvorming want die botste met hun eigen mythes en wishful thinking.

Intussen las hij vele romans waarin broers en zusters een prominente rol spelen: bv.:
- De boeken der kleine zielen van Louis Couperus
- Les enfants terribles van Jean Cocteau
- My sister, my love van Joyce Carol Oates

Zo begon hij zich te verdiepen in de biografieën van belangrijke auteurs die een speciale band hadden tussen broer en zus. In deze essays analyseert hij hun hartstocht en toewijding, jaloezie en wedijver, vijandschap en wreedheid. Ook bespreekt hij hoe die verhoudingen literair verwerkt werden. Dat levert verrassende perspectieven op werk en auteur.

Behandelde personen:
- Stendhal en zus zus Paulin
- Marguerite Duras en haar broers
- Arthur en Isabelle Rimbaud
- Paul en Camille Claudel
- Friedrich en Elisabeth Nietzsche
- Blaise en Jacqueline Pascal
- Louis Couperus
- Gertrude en Leo Stein
- Stéphane en Maria Mallarmé
- Gustave en Caroline Flaubert
- Carry van Bruggen en Jacob Israël de Haan
- Willem Frederik en Corrie Hermans
- en over de vondeling Jean Genet en zijn mateloos verlangen naar familie.

In zijn inleidend artikel verwijst hij geregeld naar de studie Siblings: sex and violence van Juliet Mitchell. Meer titels over de relatie tussen broers en zussen.

Citaat

Familieliefde is net als vaderlandsliefde iets wat opgelegd is, niet zelfgekozen.
Omdat je toevallig in dat gezin bent geboren, hou je, zo zegt men, van je ouders en je broers en zusters.
Omdat je in dit land bent geboren, hou je van Nederland.
O wee als je niet van je broers en zusters houdt, o wee als je niet van je vaderland houdt!
Je bent dan egoïstisch, je bent dan niet solidair, je bent geen patriot. (p. 229-230)