Kaat van der Haegen
Leestip van Kaat van der Haegen
Verhalen zijn vensters op de wereld maar tevens spiegels op jezelf.

Laat je niet afschrikken door de slagerswinkel op de cover

20 december 2024

In een grootwarenhuis ga ik meestal met een grote boog rond de afdeling vlees. Alleen tijdens het jachtseizoen heb ik moeite mij niet te laten verleiden. Begrijp je dus dat ik écht geen zin had om een boek over een slager en karbonades met gele vetlellen, zoals in de synopsis vermeld staat, te lezen?

Maar ik las het omdat ik het geluk had deel uit te maken van de lezersjury van de Bronzen Uil. Gelukkig maar! Want reeds bij de eerste bladzijde wist ik dat ik mij schromelijk vergist had. Het duurde niet lang of ik durfde luidop zeggen dat hier een groot schrijver aan het werk geweest is.

Het verhaal speelt zich af in het laatste kwartaal van de twintigste eeuw. Zoon Rensing neemt de zaak van zijn vader over wanneer deze overlijdt. Rensing is ambitieus, hij wil het allemaal beter, moderner en efficiënter gaan doen. Maar wanneer de eerste supermarkt in het dorp verschijnt moet hij vaststellen dat prijs doorslaggevender geworden is dan kwaliteit. Zijn prima ambachtelijk bereide producten worden onbetaalbaar voor de gewone man die zich bovendien niet afvraagt waar zijn vlees vandaan komt. Hij moet rekenen op mensen die meer te besteden hebben. Maar daar zijn er niet zo veel van in het dorp.

Maar meer en meer blijkt zijn winkel een ‘kaviaarkraam in een achterbuurt’.

Onder druk van zijn vrouw probeert hij de zaak te redden. Samen met haar maakt hij plannen om de winkel eigentijdser te maken en ze werken nieuwe concepten uit. Maar ze slagen er niet in om de klanten terug te winnen. Rensing gaat ten onder aan idealisme, fanatisme en compromisloos perfectionisme. En dan zijn er nog de zeer beperkte sociale vaardigheden van Rensing - door Sarkar schitterend beschreven - die ook niet helpen om de zaak te redden.

Het wachten was op de eerste klant. Drie weken was de winkel dicht geweest, en om de verbeelding te prikkelen had hij grote posters op de winkelruit gehangen:
VLEES VAN NU UIT DE WINKEL VAN MORGEN -
KWALITEIT VAN OUDSHER MET DE SERVICE VAN VANDAAG

Alhoewel we heel wat opsteken van het slagersvak – Sarkar geeft handelingen met een grote preciesheid weer - is het niet de bedoeling van de auteur om de lezer in te wijden in het technisch aspect van het vak. Laat je dus als lezer hier niet door afschrikken.

De ene man ging een eindje van haar vandaan staan; de andere stond recht voor haar. Ze voelde dat hij met zijn vinger een lijn trok vanaf de stomp van haar linkerhoorn naar haar rechteroog, toen van de stomp van haar rechterhoorn naar haar linkeroog. Op het snijpunt van die twee lijnen plaatste hij een koud, hard apparaat op haar huid. Ze hoorde een geluid, eerst zacht, daarna harder, ten slotte oorverdovend. Toen hoorde ze niks meer.

Rensing en zijn slagerij zijn voor Sarkar dé tools om aan te klagen hoe goedkope massaconsumptie ten koste van kwaliteit, duurzaamheid en dierenwelzijn gaat. De kloof tussen de onder- en bovenlaag van de bevolking wordt er bovendien niet minder op. De aandachtige lezer zal in dit tragische verhaal al vlug patronen herkennen die ook de dag van vandaag in andere sectoren voorkomen.

Op een bepaald moment in je leven versnellen de ontwikkelingen: als je heel even de andere kant op kijkt, blijkt alles onherkenbaar veranderd, en daarna is het al te laat en kun je niets anders meer doen dan met open mond toekijken hoe de tijd voortraast, niemand aan het stuur…

Sarkar schrijft over een vakman maar hij is zelf een vakman van hoogste categorie. Hij schreef een verhaal in een taal en stijl die fenomenaal zijn. Bovendien weet hij niet alleen de sfeer en de omgangsvormen van de jaren tachtig op te roepen maar ook een ingehouden spanning te creëren. En dit houdt hij tot de allerlaatste pagina vol. Zijn heel subtiele, verlichtende humor zorgt er ook voor dat er tijdens het lezen van Ossenkop geen enkel dipje te bespeuren valt.

Reeds na enkele pagina’s was ik er zeker van dat dit boek verfilmd moet worden. De gebroeders Coen zouden zich erop verheugen om dit tragikomisch meesterwerk op de gevoelige plaat vast te leggen. Ook voor de karakteristieke personages, door Sarkar treffend uitgewerkt, heb ik namen in gedachten. Ik kan mij niemand beter voorstellen dan Jess Plemons - die eerder al de rol van een slager in de serie Fargo op zich nam - als de slager Rensing die zo hard wilde maar niet kon.
Het gezoem van de koeling zou de ideale achtergrondmuziek zijn.

Synopsis

Een slagerszoon met ambities wil na de dood van zijn vader de slagerij op een hoger niveau voortzetten, maar de tijdsgeest en de wensen van de klanten dwarsbomen zijn streven en drijven hem langzaam tot waanzin.

Kaat van der Haegen
Leestip van Kaat van der Haegen
Verhalen zijn vensters op de wereld maar tevens spiegels op jezelf.

Ossenkop : roman
Titel:
Ossenkop : roman
Auteur:
Manik Sarkar
# pagina's:
172 p.
Genre:
Romans
Uitgeverij:
Hollands Diep
ISBN:
9789048862696
Materiaal:
Boek
Onderwerp:
Traditie en moderniteit, Kapitalisme, Slagerij, Zelfstandigen
Sfeer:
Gevoelig,
Tragisch

Gerelateerde leestips