Lezen, lezen maar!

Bijzonder lezenswaardige biografie over August Vermeylen, schrijver, kunsthistoricus en politicus (socialistisch senator voor de Belgische Werklieden Partij BWP) die inzoomt op de laatste levensjaren van Vermeylen tijdens Wereldoorlog II met herinneringen aan belangrijke sleutelmomenten in Vermeylens leven (o.m. stichter van het baanbrekende modernistische tijdschrift Van Nu en Straks (twee reeksen: 1893-1894 en 1896-1901), eerste rector van de vernederlandste Gentse universiteit in 1930).

Hans Vandevoorde heeft zich verdiept voor zijn biografie, die ook prachtige foto’s bevat, in talrijke egodocumenten (agenda’s, dagboeken) van Vermeylen en getuigenissen van tijdgenoten, vrienden en familie voor en tijdens de Wereldoorlog II (o.m. dagboek en/of getuigenis van schrijvers Ernest Claes en Fernand Toussaint van Boelaere).

In de proloog Diogenes in zijn ton licht Vandevoorde de opzet van het boek toe: o.m. het belang van de plaatsen en de beperkte ruimtes; net voor de bezetting in 1944 vlucht Vermeylen nog naar Frankrijk maar in de zomermaanden van 1940 is hij al terug in bezet België, hoofdzakelijk in Brussel en omgeving.
Vandevoorde onderzoekt o.m. “In welke mate had die beperkte horizon (…) invloed op Vermeylens denken en schrijven?” p. 13);

Vandevoorde vertelt ook boeiend en genereus over Vermeylens “manier van leven” tijdens de oorlogsjaren: familieherinneringen, contacten met schrijvers, kunstenaars en wetenschappers, bezoeken van concerten en expo's, liefdesleven met talrijke vrouwen, literair werk … enz.

In hoofdstuk 4 Werk als therapie bespreekt en herdenkt Vandevoorde de roman Twee vrienden (1943) van Vermeylen: wel een autobiografische grondslag - daterend uit de tijd van Van Nu en Straks en de vriendschap Vermeylen en Jacques Dwelshauvers (pseudoniem: Jacques Mesnil) - maar vooral het vermengen van autobiografie en verbeelding en zelfs het verwerken van recente belevenissen van Vermeylen in Wereldoorlog II.

Het werken aan de biografie en het schrijven van Vandevoorde, ook tijdens de “quarantaine” – hij gebruikt het woord ook in zijn biografie - wegens de coronapandemie (2020-2022) bracht hem wellicht dichter bij de bezettingssfeer tijdens de Wereldoorlog II.
En is de titel van hoofdstuk 5 Wandelen, wandelen maar … ook geen mogelijke vervlechting van de geschiedenis en de (recente) actualiteit van de gezondheidscrisis en de oorlogen wereldwijd (o.m. Rusland/Oekraïne, Israël/Palestina)?
Vluchten, vluchten maar?

Ook hoofdstuk 7 “Salut, Diogenes, met uw lamp” is bijzonder omdat Vandevoorde Vermeylen in beeld brengt tijdens het schrijven van, zeg maar, zijn “zwanenzang” (eind 1944, net voor zijn dood in januari 1945), het essay De taak, dat herinnert aan zijn bekendste geschriften uit Van Nu en Straks: Kritiek der Vlaamse Beweging (1895) en Vlaamse en Europese Beweging (1900).

Vandevoorde besluit zijn biografie met een lemma over Vermeylen, een uitgebreid notenapparaat, een bibliografie en een verklarend personenregister.

De Gentse letterkundige en schrijver Hans Vandevoorde doceert al jaren Nederlandse literatuur aan de Vrije Universiteit Brussel en werkte jaren aan bovengenoemde biografie over Vermeylen.

In 2017 verscheen van hem al
Hoe Vlaming te zijn? : zes teksten van August Vermeylen en Jozef Deleu.
https://gent.bibliotheek.be/ca...

Even lezenswaardig van Vermeylen is de publicatie uit 2006 – met de roman De wandelende jood (1906) en het opstel De taak (1945) – van Raymond Vervliet, em. gewoon hoogleraar in de algemene en vergelijkende literatuurwetenschap (UGent),
De wandelende jood & Opstellen over literatuur, kunst & politiek.
https://gent.bibliotheek.be/ca...

Mijn conclusie: inspirerende biografie die de lezer als mens uitdaagt om zich te ontwikkelen als individu in de wereld.
Lezen, lezen maar!