Geschiedenis van een stad van geesten

Salonica, City of Ghosts: Christians, Muslims and Jews van Mark Mazower (ik las dit boek in het Engels) is een geschiedenis van de stad Thessaloniki in het noorden van Griekenland. Over meer dan 500 bladzijden vertelt de auteur over een periode van 2000 jaar vanuit het standpunt van de stad zelf en zijn bewoners. Op die manier leer je veel bij over deze fascinerende stad die enkele keren radicaal van heersers en bevolking veranderde, gesticht door Oude Grieken, groot geworden onder Romeinen, omgeven door Slaven en Vlachen, veroverd door Turken, geadopteerd door Sefardische Joden, verwonderd bekeken door West-Europeanen en ten slotte van alle andere volkeren gezuiverd door (nieuwe) Grieken. Geen hapklare brok maar toch goed verteerbaar door de door de auteur vaak gehanteerde invalshoek van de gewone man en vrouw. Het boek wierp voor mij in het bijzonder nieuw licht op de verhoudingen in de Balkan, de mentaliteit en bestuurscultuur van het Ottomaanse Rijk en de persoonlijke tragedies van de bevolkingsuitwisseling tussen Griekenland en Turkije na WO I. Het doet ook nadenken over de zin en onzin van etnisch nationalisme en homogene staten, en over hoe geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaar: “The myth of eternal Hellenism flattened out the past of the Greeks themselves and made it less interesting.” Niet waardenvrij, wel verhelderend!