Radicale ideeën voor een betere wereld

Eric Min heeft een boeiend en met prachtige foto’s en documenten geïllustreerd werk geschreven over enkele belangrijke ‘links-libertaire’ mensen – kunstenaars, schrijvers, professoren … – die inhoud, vorm en gestalte gaven aan het zogenaamde ‘intellectuele anarchisme’ tegen het triumviraat van ‘Staat, Leger en Kerk’ tijdens het fin de siècle voor de Eerste Wereldoorlog. Min zet meteen de toon in een prachtige ouverture waarin hij onder meer dank en waardering betuigt aan auteurs en onderzoekers die mede Zwart licht mogelijk maakten: Rood en zwart van Jan Moulaert, Anarchisten rond Emile Verhaeren van David Gullentops en Hans Vandevoorde en het werk van Erik Buelinckx over Albert Daenens en Henry van de Velde. Vrijheid is het codewoord voor de anarchisten en dit gaat gepaard met het nodige geweld in woord en daad. De nadruk bij Min ligt evenwel op de ideeën, de woorden en de levenswijzen van individuen, die vanuit de kunst, de literatuur en de filosofie en vanuit de draaischijf Brussel ijveren voor onder meer vrije liefde, beter onderwijs voor de kinderen en betere vormen van samenleven in de natuur. Min schrijft en vermengt de levens over diverse mannen en vrouwen in korte en langere hoofdstukken zoals professor Elisée Reclus, de operazangeres en latere beroemde ontdekkingsreizigster Alexandra David-Néel, Jacques Dwelshauvers alias Jacques Mesnil, de rebelse vriend van August Vermeylen, die meeschrijft in het tijdschrift Van Nu en Straks (tweede reeks, 1896-1901), Mesnils vriendin Clara Koettlitz, de pedagogen Francisco Ferrer, die niet enkel een standbeeld in Brussel kreeg maar ook een laan in Gent (niet genoemd in het boek) en ten slotte Henri Roorda van Eysinga.