Leestip van Johan De Vos

Lezen intensiveert mijn ervaringen. Een vriendin stelde de vraag: is het zo dat we de ware liefde niet kunnen bereiken en bezingen we ze daarom in de poëzie? Door liefdesgedichten te lezen en te schrijven wordt de liefde intenser. Het is een wisselwerking. Zo ook het ouder worden en de dood. Zelden heeft de dood van iemand mij zo aangegrepen als die van de Duitse dichter Achim von Arnim, de 21ste januari van het jaar 1830, waarover ik las in het boek 'Bettine und Achim von Arnim. Die Geschichte einer ungewöhnlichen Ehe' van Hildegard Baumgart. Lezen bevordert de empathie en laat ons dieper omgaan met de belangrijkste dingen in het leven: de liefde, het ouder worden en de dood.

Maar alle lust wil eeuwigheid. Wil diepe, diepe eeuwigheid!

14 juli 2020

Maar alle lust wil eeuwigheid. Wil diepe, diepe eeuwigheid!

In de zomer van het jaar 2017 rijden we over de Julierpas naar Sils Maria. Het hoog gelegen Zwitserse bergdorp waar de filosoof Friedrich Nietzsche tussen 1881 en 1888 - met uitzondering van het jaar 1882 - tijdens de zomermaanden verbleef. En waar hij zijn beroemde boek Also sprach Zarathustra. Ein Buch für Alle und Keinen schreef. Het huis waar de filosoof in een kamer zijn intrek nam, verrukt ons. Wat een prachtige kleuren vertonen gevel, deur en luiken! Anders dan in Italië zijn de kleuren hier minder licht en vrolijk. Maar vormen zij opnieuw een eenheid met de natuur.

We wandelen rond het kleine schiereiland in de Silsersee tot aan de gedenksteen voor Nietzsche. Daarop staat het gedicht Oh Mensch! Gieb Acht! uit Also sprach Zarathustra, waarin de hele filosofie van Friedrich Nietzsche vervat zit. Diep is het lijden van de wereld. Ga weg, zegt de pijn tegen de lust, dieper nog dan hartenpijn. Maar alle lust wil eeuwigheid. Wil diepe, diepe eeuwigheid!

O Mensch! Gib acht!
Was spricht die tiefe Mitternacht?
»Ich schlief, ich schlief –,
Aus tiefem Traum bin ich erwacht: –
Die Welt ist tief,
Und tiefer als der Tag gedacht.
Tief ist ihr Weh –,
Lust – tiefer noch als Herzeleid:
Weh spricht: Vergeh!
Doch alle Lust will Ewigkeit–,
– will tiefe, tiefe Ewigkeit!«

Bij de lectuur van Friedrich Nietzsches Also sprach Zarathustra denk ik vaak aan Siddhartha van Hermann Hesse. Zowel de schrijfstijl als de oosterse setting zijn gelijkend. Hesse bewonderde Nietzsche ten zeerste. Net als de filosoof verbleef ook Hermann Hesse in Sils Maria. Hesse in Waldhaus Sils (1908), een majestatisch hotel boven op een rots aan de rand van het dorp.

Ook Thomas Mann was hier te gast. Net zoals Gottfried Benn, Jean Cocteau en zovele andere schrijvers en kunstenaars, geïnspireerd door de aanwezigheid van Friedrich Nietzsche in dit hoog gelegen dal.

In Also sprach Zarathustra valt mij een zeer grote poëtische gevoeligheid op. Naast natuurlijk de baanbrekende ideeën van Friedrich Nietzsche omtrent de ‘Übermensch’. Waarmee Nietzsche de mens met inzicht bedoelt, ‘der Mensch der Erkennntnis’, die net zoals in Siddhartha van Hermann Hesse zijn eigen weg volgt en zodoende boven zichzelf uitstijgt

Later greep zijn zuster Elisabeth in het werk van Nietzsche in om hem ten onrechte te profileren als een voorloper van de ideologie van het Derde Rijk.

Synopsis

Visionaire spreuken van een gefingeerde Perzische wijsgeer. Nietzsche beschrijft drie stadia die de mens bij zijn ontwikkeling doorloopt, het eindstadium is het worden van de Übermensch.

Leestip van Johan De Vos

Lezen intensiveert mijn ervaringen. Een vriendin stelde de vraag: is het zo dat we de ware liefde niet kunnen bereiken en bezingen we ze daarom in de poëzie? Door liefdesgedichten te lezen en te schrijven wordt de liefde intenser. Het is een wisselwerking. Zo ook het ouder worden en de dood. Zelden heeft de dood van iemand mij zo aangegrepen als die van de Duitse dichter Achim von Arnim, de 21ste januari van het jaar 1830, waarover ik las in het boek 'Bettine und Achim von Arnim. Die Geschichte einer ungewöhnlichen Ehe' van Hildegard Baumgart. Lezen bevordert de empathie en laat ons dieper omgaan met de belangrijkste dingen in het leven: de liefde, het ouder worden en de dood.