Niets is wat het lijkt

In haar roman Daheim vertelt schrijfster Judith Hermann het verhaal van een vrouw die op een eenzame plek aan zee een nieuw leven begint. De naamloze ik-verteller heeft haar vorige leven achter zich gelaten en is verhuisd naar een eigen huis. Naar haar ex-man schrijft ze regelmatig brieven waarin ze vertelt over haar dagelijkse leven en reflecteert op haar bestaan. Ze lijkt te zweven in de wereld, ontworteld en met gefragmenteerde herinneringen. Ze sluit voorzichtige vriendschappen, probeert een affaire, vraagt ​​zich af of ze zich kan settelen of dat ze verder moet gaan. Hermann vertelt het verhaal van een vrouw die veel achter zich laat, veerkracht ontwikkelt, een ander mens wordt in een intens kustlandschap én over het moment waarop het leven zich splitst, een oude wereld verloren gaat en een nieuwe wordt geboren.

Judith Hermann opent haar roman met de flashback naar 30 jaar terug toen de hoofdpersoon in een sigarettenfabriek eentonig werk deed. Bij een tankstation wordt ze aangesproken door een goochelaar op zoek naar een nieuwe assistente voor de truc met de doorgezaagde vrouw. Als in een klassiek opgebouwde novelle vormt deze scène het keerpunt. De goochelaar doet haar een aanbod om hem en zijn vrouw te vergezellen op een cruiseschip naar Singapore. Op het moment dat ze eigenlijk moet vertrekken, haakt ze af.

Een sprong van 30 jaar leidt naar het heden. Ondertussen verliet ze de fabriek, trouwde met Otis, baarde een dochter Ann, scheidde en zocht de eenzaamheid en zichzelf op aan de rand van een Noord-Duits kustdorp. Wat ze door de jaren heen heeft gedaan blijft in het duister. In haar gehuurde huisje bouwt ze een nieuw leven op: er is haar beschermende broer Sacha, de vriendschap met haar buurvrouw Mimi en de raadselachtige liefdesrelatie met Arild, die een valstrik zet voor een marter in haar huis. Overal in Daheim komt men het grensgebied tegen tussen pogingen tot isolement en angst voor gevangenschap, tussen opvang en de behoefte aan vrijheid. Alles is verbonden.

Hermann heeft de roman slim afgewisseld met pauzes, hiaten, onduidelijkheden, inconsistenties. Zo strikt als de korte roman in eerste instantie lijkt te worden verteld, toch kan men niet vertrouwen op de betrouwbaarheid van de ontvangen informatie. Niets is wat het lijkt. Judith Hermann creëert een verhalend verloop van valluiken en valse bodems. Dit wordt vooral duidelijk wanneer de brieven van Otis plots worden geïntroduceerd als een extra tekstniveau in cursief. Tot dusver heeft de lezer kunnen aannemen dat in ieder geval de herinneringen van de verteller, zij het onvolledig, op zijn minst intern consistent zijn, maar de briefwisseling stelt alles in twijfel.

Daheim is een sterke roman met zowel donkere passages als vrolijke, zelfs grappige scènes. De melancholische sfeer is nauw verbonden met de locaties en met de psychologie van de individuele personages. Judith Hermann heeft een ensemble van figuren gecreëerd, die elk op zichzelf zeer interessant zijn. Elke scène waarin ze elkaar in verschillende situaties ontmoeten, is telkens verrassend.

Daheim is een roman over de overgang van de ene vorm van bestaan ​​naar de andere. En dat vergt zelfreflectie, moed en weerbaarheid. Want eindelijk kan de ik-verteller het "verlangen naar alles wat ik ooit had" achterlaten. De roman biedt ook een feministische lezing en zou kunnen worden begrepen als het verhaal van de emancipatie van een vrouw.

Met Daheim heeft Judith Hermann een betoverende roman in de literaire zin van het woord gepresenteerd over een nieuw begin in een andere omgeving.