Over wegkijken en schuld

De semiautobiografische roman Dat beloof ik van Roxane Van Iperen wordt volledig verteld vanuit het perspectief van de twaalfjarige M. Het meisje leidt een instabiel leven in een gewelddadige en chaotische thuissituatie. Ze heeft een eigen wereld gecreëerd en past zich moeiteloos aan elke omstandigheid aan. Haar ouders zijn voortdurend op de vlucht, waardoor het onmogelijk is een evenwichtig bestaan op te bouwen. Het verhaal onthult M.’s gedachten, ervaringen en worstelingen gedurende de vier seizoenen van een jaar.

Het draait vooral om huiselijk geweld in Dat beloof ik, want de vader van M. terroriseert zijn gezin met angst en agressie. Door zijn geweldsuitbarstingen en oplichtingspraktijken moeten M., haar ouders en broertje vaak verhuizen. M. hoopt telkens op een nieuwe kans, weg van de gewelddadige uitbarstingen van haar vader. Haar vader is niet de enige bedreiging: haar moeder verwijt haar steeds dat ze een 'ellendig kind' is en op de school in het villadorp waar ze net wonen, wordt ze gepest. Het boek beschrijft de wederzijdse afhankelijkheid van de gezinsleden en de apathie van de omgeving, inclusief de juf, schoolvrienden, oma, en ooms.

De treurige en armoedige omstandigheden van de personages, samen met de tijdsgeest van de jaren tachtig, worden uitstekend weergegeven. Van Iperen weet personages levendig te beschrijven en integreert maatschappelijke thema's zoals huiselijk geweld, misbruik, eenzaamheid, verwaarlozing en armoede. De auteur hanteert een vlotte pen en heeft een vaardige schrijfstijl. Het eind van het verhaal is treffend, want het laatste hoofdstuk suggereert dat M. een spiegel voorgehouden wordt.

Van Iperen slaagt erin een leed dat te groot is voor woorden, dermate tastbaar en invoelbaar weer te geven. Je wordt misschien niet vrolijk van Dat beloof ik, maar het is een aangrijpend en krachtig werk. Dat beloof ik presenteert een verhaal vol droefheid, met een actueel en universeel thema. Het is huiveringwekkend, intens en laat een onuitwisbare indruk achter.