Vintage Murakami

Stel je voor. Je was een veelbelovende jonge schilder, een kunstenaar. Maar je werd verliefd, en je bouwde een leven op. Om dat leven te onderhouden werd je portretschilder. Dat lukte behoorlijk: je kreeg zelfs een goede reputatie. Maar dan zegt je vrouw dat ze een ander heeft, en stort je wereld in elkaar.

Dat is de beginsituatie van De moord op Commendatore van Haruki Murakami. Zoals in zijn andere romans speelt muziek weer een belangrijke rol: de titel verwijst naar de opera Don Giovanni van Mozart, maar dat is maar één van de vele verwijzingen. Van Mozart naar Strauss en eighties popmuziek. Ik ben opgegroeid als kind van een Mozart-fan, maar door dit boek heb ik me voor het eerst neergezet en geluisterd naar de volle 3 uur van Don Giovanni – ik moet het Murakami nageven: hij doet je luisteren.

Ook herkenbaar is dat het hoofdpersonage een ‘man zonder vrouw’ is (Murakami publiceerde eerder een verhalenbundel Mannen zonder vrouw). Murakami beschrijft de eenzaamheid van het hoofdpersonage zonder sentimenteel te worden, en dat is misschien wel één van zijn sterkste punten (al moet iemand – bij voorkeur een vrouw – misschien eens iets zeggen over zijn wel erg mannelijke blik).

Een (niet te verwaarlozen) detail dat ook telkens terugkeert is de aandacht voor eten. In Murakami’s boeken is elke maaltijd zogezegd eenvoudig maar wel telkens het vermelden waard.

De moord op Commendatore is gepubliceerd in twee delen van elk zo’n 500 bladzijden. Dat klinkt als een behoorlijke klepper, maar eigenlijk leest het als een spreekwoordelijke trein. Voor mij kwam het wat traag op gang, maar daarna spurtte het vooruit. Ik heb de laatste 200 bladzijden op één avond uitgelezen.

Ik kan begrijpen dat lezers van 1Q84 een beetje teleurgesteld zijn. Voor verstokte Murakami-fans biedt De moord op Commendatore niet veel nieuws, maar het is absoluut vintage Murakami. Dat is tegelijkertijd de kracht en de zwakte van dit (dubbel-)boek. Het is goed geschreven en het leest onwaarschijnlijk vlot. Het hoofdpersonage zou een vriend kunnen zijn – van het soort dat je graag ziet maar af en toe eens een schop onder zijn gat wil geven. Het verhaal kabbelt eerst een beetje voort, en grijpt je dan plotseling vast. Zonder je nog los te laten.